Meir kunnskap i skulen

I budsjettet for 2009 foreslår regjeringa å bruke 2 milliardar kroner på å styrkje kvaliteten i skulen.

– Vi signaliserer med det ei klar nasjonal retning på skulepolitikken, seier kunnskapsminister Bård Vegar Solhjell. Han peiker på tre hovudsatsingsområde: tettare oppfølging av den enkelte elev, betre kartlegging og måling av resultat, eit nytt varig system for etter- og vidareutdanning for lærarar og rektorar.

Fokus på lærarrolla

Regjeringa foreslår å bruke om lag 1 milliard kroner på ei rekkje tiltak for å lyfte lærarstatusen, gjere læraryrket meir attraktivt og heve kvaliteten i grunnopplæringa. Kompetanseutviklinga omfattar mellom anna ei ny rektorutdanning og eit varig system for vidareutdanning av lærarar. I tillegg skal det givast støtte til ulike etterutdanningstilbod. Rektorutdanninga skal etablerast hausten 2009 og skal vere eit tilbod til alle nytilsette rektorar og ein del rektorar som ikkje har slik utdanning frå før. 

For å møte behovet for lærarar i skulen vil regjeringa auke studiekapasiteten med 180 studieplassar innanfor praktisk-pedagogisk utdanning. 

– Vi treng fleire lærarar i åra som kjem. Regjeringa foreslår derfor å løyve om lag 50 millionar kroner til å avskrive studielån for å rekruttere fleire realfags- og språklærarar, til å rekruttere folk frå andre yrke som ønskjer å undervise på deltid, og til å arbeide for å auke rekrutteringa til lærarutdanningane. Til saman foreslår regjeringa å øyremerkje 100 millionar kroner til å styrkje sjølve lærarutdanninga, seier Solhjell. 

Meir læring og kvalitetsvurdering

Lesing og rekning er grunnleggjande for all vidare læring og for å kunne klare seg i livet. Forsking viser at tiltak må setjast inn dei første skuleåra for å styrkje desse grunnleggjande dugleikane. Regjeringa legg opp til å bruke 430 millionar kroner på å gjere det mogleg for fleire lærarar å gi betre opplæringa i norsk/samisk og matematikk på 1.–4. steget frå hausten 2009.  

Ein viktig føresetnad for å kunne setje i verk kvalitativt gode tiltak er at lærarar, skuleleiarar og nasjonale myndigheiter har informasjon om nivået og dugleikane til elevane. Regjeringa vil vidareutvikle det nasjonale kvalitetsvurderingssystemet, slik at kommunar og skular kan få eit endå betre grunnlag for å vurdere tilstanden og gjere endringar. Samtidig skal skulane og skuleeigarane få meir støtte i arbeidet med kvalitetsutvikling.

Mellom anna skal det innførast nye kartleggingsprøver i vidaregåande opplæring og eit kartleggingsopplegg i lesing på 1.–3. steget i grunnskulen, tilsynet skal styrkjast, og det skal etablerast eit rettleiarkorps for skular og skuleeigarar med svake resultat. 

Betre skulebygg

Eit godt læringsmiljø er viktig for å sikre kvaliteten i skulen. Regjeringa foreslår derfor å innføre ei ny rentekompensasjonsordning for skule- og symjeanlegg. Regjeringa tek sikte på at ordninga over ein periode på åtte år skal dekkje kommunesektorens rentekostnader på lån innanfor ei totalramme på til saman 15 milliardar kroner. I budsjettet for 2009 ønskjer regjeringa å fase inn 2 milliardar kroner av ramma til dette formålet. 

Eit trygt og variert læringsmiljø

– Skulen skal vere ein plass der ein lærer. Men vi må ikkje gløyme at skulen òg skal vere ein arena for sosial kunnskap. I budsjettet er det derfor øyremerkt midlar til tiltak som gjer at skulane kan styrkje arbeidet for eit inkluderande og trygt læringsmiljø, seier Solhjell. 

Skuledagen bør ha ulike utfordringar for å skape ein god læringssituasjon. Regjeringa foreslår å innføre to nye timar med fysisk aktivitet på barnesteget frå hausten 2009 for å leggje til rette for ein meir variert skuledag for elevane. 

Gratis læremiddel

Regjeringa vidarefører satsinga på gratis læremiddel. Frå hausten 2009 skal ordninga gjelde også for vidaregåande steg 1. Det vil seie at det blir gratis læremiddel på alle trinna i den vidaregåande skulen. Regjeringa ønskjer å løyve i overkant av 370 millionar kroner til formålet.

Lenke til Kunnskapsdepartementets budsjettsider