4 Verksemda til Noregs Bank i 1998

4.1 Årsmeldinga for 1998

Årsmeldinga 1998 for Noregs Bank blei handsama og godkjend i hovudstyremøte 10. mars 1999. Etter § 28 i «lov av 24. mai 1985 nr. 28 om Norges Bank og pengevesenet (sentralbankloven)» skal årsmelding og årsrekneskap sendast til departementet for å leggjast fram for Kongen og gjerast kjende for Stortinget. Etter § 5 i instruks skal Riksrevisjonen sende «et eksemplar av de i § 2 nevnte dokumenter til Stortinget sammen med sine mulige bemerkninger om resultatet av kontrollen». Årsmeldinga følgjer denne meldinga som utrykt vedlegg.

Det følgjer av sentralbanklova § 2 siste ledd at «Riksrevisjonen fører kontroll med statsrådens myndighetsutøvelse etter instruks fastsatt av Stortinget». Stortinget har fastsett ein slik instruks 10. april 1987 «for Riksrevisjonens kontroll vedrørende Norges Bank». Etter § 2 i denne instruksen «skal statsråden, snarest mulig etter at Norges Banks årsregnskap og årsberetning er mottatt i departementet, oversende til Riksrevisjonen:

1. Bankens årsregnskap, fastsatt av representantskapet, med revisjonens beretning

2. Hovedstyrets årsberetning

3. Representantskapets uttalelse om hovedstyrets protokoller og eventuelt om andre forhold vedrørende banken

4. Statsrådens beretning vedrørende departementets og regjeringens myndighetsutøvelse i saker som gjelder Norges Bank.»

Departementet reknar instruksen § 2 nr. 4 for oppfylt ved at dei forholda som § 2 nr. 4 omhandlar, blir omtala i samband med at den årlege kredittmeldinga blir lagd fram om hausten. Dette er i samsvar med praksis tidlegare år. Dokumenta som er nemnde i instruksen § 2 nr. 1 - 3, sender departementet til Riksrevisjonen når departementet mottek dei frå Noregs Bank.

4.1.1 Leiing og administrasjon

4.1.1.1 Hovudstyret

Hovudstyret har sju medlemmer som er oppnemnde av Kongen, jf. § 6 i sentralbanklova. Sentralbanksjefen er leiar og visesentralbanksjefen nestleiar i hovudstyret. Hovudstyret blir supplert med to medlemmer som representerer dei tilsette i banken når styret har oppe administrative saker. Hovudstyret hadde 29 møte i 1998. Boks 4.1 viser samansetjinga av hovudstyret i 1998.

4.1.1.2 Representantskapet

Stortinget oppnemner eit representantskap med 15 medlemmer og vel leiar og nestleiar, jf sentralbanklova § 7. Boks 4.2 viser samansetjinga av representantskapet i 1998.

4.1.1.3 Personale

Noregs Bank hadde pr. 31. desember 1998 til saman 1 142 heil- og deltidstilsette. Dette er 11 fleire enn ved utgangen av 1997. Auken i 1998 kjem av at det blei tilsett 22 personar i Noregs Bank Kapitalforvaltning, som forvaltar Statens petroleumsfond på vegner av Finansdepartementet. Ser ein bort frå dette, var det ein nedgang på 11 tilsette i 1998 i høve til 1997.

Tabell 4.1 viser fordelinga av dei fast tilsette i banken på hovudkontoret og andre einingar.

4.1.1.4 Bruken av ressursar i Noregs Bank

På det internadministrative området var 1998 prega av at ein har ført vidare arbeidet med å sikre ei effektiv ressursutnytting i banken, og av dei utvida oppgåvene banken har fått i samband med forvaltninga av Statens petroleumsfond.

Noregs Bank har i brev av 2. juli 1999 til Finansdepartementet gjort greie for utviklinga i ressursbruken. Der står det mellom anna:

«Banken arbeidde i 1998 vidare med å sikre ein effektiv og målretta ressursbruk. Slik det tidlegare er gjort greie for, inneber den planen som hovudstyret i 1996 vedtok om ressursbruk og dimensjonering i Noregs Bank, at talet på årsverk skal reduserast med i overkant av hundre i treårsperioden 1997 - 99. Gjennom 1998 fann det stad ein reduksjon på nær femti årsverk slik at det ved inngangen til 1999 står att om lag tretti årsverk av den samla reduksjonen som skal gjennomførast i planperioden. Reduksjonane har i første rekkje samanheng med at oppfølginga av engasjement for SND og sjekkavrekninga for Posten no er avvikla. Det har elles funne stad ein monaleg reduksjon innan bank- og administrasjonsområdet ved distriktsavdelingane.

Samstundes fann det i 1998 stad ein auke i årsverksramma for Noregs Bank Kapitalforvaltning (KAP). Medan KAP i 1997 hadde ei ramme på fjorten faste årsverk, blei dette auka til førtiåtte årsverk i 1998. I tillegg har det blitt bygd opp støtte- og kontorfunksjonar andre stader i banken. Sjølv om ikkje alle desse årsverka blei nytta i løpet av året, er det auken i og rundt KAPs verksemd som er forklaringa på at talet på fast tilsette i banken samla sett viser ein mindre auke frå 1997 til 98.

Når det elles gjeld kostnadene, viser internrekneskapen for 1998 eksklusive produksjonsverksemdene netto kostnader på 526,3 mill. kroner. Dette er 21,0 mill. kroner mindre enn i 1997. Nedgangen i høve til 1997 skuldast at inntektene auka meir enn kostnadene. Det er særleg inntektene ifrå KAP og setel- og mynthandsaminga som syner auke.

Driftsinntektene auka frå 59 mill. kroner i 1997 til 144 mill. kroner i 1998. Dei auka driftsinntektene kjem i første rekkje av at verksemda i KAP starta å gi inntekter, men òg innan setel- og myntområdet har det vore ein forholdsvis sterk auke i inntektene frå forretningsverksemda.

Personalkostnadene auka frå 404 mill. kroner til 425 mill. kroner. Auken kan i all hovudsak forklarast med at KAP starta opp verksemda i 1998.

Andre kostnader auka med 43 mill. kroner frå 202 mill. kroner i 1997 til 245 mill. kroner i 1998. Dei store kostnadsaukane var på postane eksterne konsulenttenester og EDB-kostnader. Kostnadsauken skuldast hovudsakleg oppstart av verksemda i KAP og arbeidet med år 2000-oppgradering i banken.

Ved den Kongelege Mynt (DMK) var netto driftskostnader i 1998 på 69,2 mill. kroner, etter eit bidrag på 3,7 mill. kr frå forretningsverksemda. For 1997 var netto driftskostnader på 45,9 mill. kroner etter eit bidrag på 8,9 mill. kroner frå forretningsverksemda.

Hovudstyret handsama i 1997 dokumentet «Perspektiv og mulige veivalg for DKM». Hovudmålsetjinga i dette notatet var å definere tiltak som kunne redusere kostnadsgapet mellom kjøp av mynt eksternt og produksjon av mynt ved DKM. Det er i 1998 arbeidd vidare med produktutvikling og tiltak for å betre resultata og oppnå auka effektivitet. Ytterlegare effektivisering av produksjonen ved DKM vil likevel vere naudsynt for å redusere kostnadsgapet.

Aktiviteten ved DKM har vore prega av overgangen til den nye myntrekkja, med stor produksjon av 5- og 1-kronemynt. Det blei i 1998 produsert 218 mill. myntar, ein auke på 43 prosent i høve til det budsjetterte volumet. Einkronemynten stod for 62 prosent. Det totale volumet tilsvarer 1150 tonn, som er den høgaste tonnasje mynt levert i DKM si historie. Auken kjem i første rekkje av etterspurnaden etter den nye 1-krona og i nokon monn òg etter 50-øringen. Leveransane av 1-kroner var om lag 140 mill. stk mot opprinneleg budsjettert 80 mill. stk. Det er framleis stor etterspurnad etter 1-kroner, og prognostisert volum for 1999 er førebels 55 prosent høgare enn budsjettet. Den nye 5-krona blei lansert 15. september som planlagt.

I tillegg til eigen produksjon kjøpte DKM i 1998 4,8 mill. stk 1-kroner frå Canada. Føremålet var å samle informasjon om kostnader, kvalitet og administrasjon ved eksternt kjøp.

Det har vore stor aktivitet på forretningsverksemda ved DKM, særleg er aktiviteten på medaljeområdet stor. Diverse myntprosjekt og sal av myntsett gir også eit tilfredstillande resultat. Kapasiteten har vore godt utnytta, og staben har til tider vore styrkt med innleigd hjelp.

Forretningsverksemda hadde ei omsetning på 37,9 mill. kroner mot 43,4 mill. kroner i 1997. Nedgangen skuldast i hovudsak ei bevisst nedtrapping av mindre lønsame eksportleveransar.

I Noregs Banks Seteltrykkjeri (NBS) var netto driftskostnader i 1998 på 22,5 mill. kroner, etter eit tilskott på 6,7 mill. kr frå forretningsverksemda. For 1997 var netto driftskostnader på 16,7 mill. kroner etter eit bidrag på 6,5 mill. kroner frå forretningsverksemda.

Det har vore høg aktivitet innanfor basisverksemda i NBS i 1998 med kraftig auke i produksjon av 50-, 200- og 500-kronesetlar. Det blei levert 81,7 mill. setlar i 1998, 30 prosent meir enn i 1997. På grunn av dette er utferdinga av ny 1000-krone blitt forskuva i høve til dei opprinnelege planane. Det er i staden blitt produsert eit nytt opplag av 6. utgåve av 1000-kronesetelen med levering i 1998 og 1999.

Aktivitetsnivået har i 1998 vore høgt samanlikna med tidlegare år, også for pass, medan frimerkeproduksjonen har vore redusert samanlikna med 1997. Som ei følgje av at det ikkje har vore mogleg å få lønsam frimerkeproduksjon med gjeldande prisar og reduserte volum, er kontrakten med Postens Frimerketeneste sagd opp.

Det er utført mykje arbeid for å finne fram til nye tryggingselement som kan verne spesielt høgvalørsetlane mot kopiering. Eit element som skal verke til å hindre bruk av moderne fargekopieringsmaskiner, er utvikla i samarbeid med dei andre europeiske seteltrykkjeria. Det er utvikla ein ny 500-kronesetel, og ein har arbeidd med å utvikle reisepass som inneber mellom anna personalisering av pass. NBS har fått tinging på pass til eit prøveprosjekt frå Justisdepartementet for å teste ut eit totalsystem. Dette omfattar om lag 130 000 reisepass for fire politidistrikt.

I kasseområdet fall inngangen av setlar til Noregs Bank totalt med 4,5 prosent i høve til 1997. Inngangen av 200-kronesetlar auka med 36,3 prosent, og 500-kronesetlar auka med 15,5 prosent, medan inngangen av 100-kronesetlar fall med 37,0 prosent. Bruken av 20-kronemyntar aukar. Inngangen til Noregs Bank auka med 27,8 prosent frå 1997 til 1998. Samla har auken i inngangen for mynt vore på 5,8 prosent. Gebyrinntekter frå sal av mynt pakka i rull og setlar av minibankkvalitet auka frå 33 mill. kroner i 1997 til 40 mill. kroner i 1998, ein auke på 21,2 prosent.

I samband med utskiftinga av den norske myntrekkja blei det i 1998 frakta 1 153 tonn koparnikkel og 18 tonn nysølv for resirkulering til bruk i produksjonen av nye norske myntar. Totalt er det resirkulert til saman 3 892 tonn koparnikkel og 824 tonn nysølv sidan starten i 1993.

For ei vidare omtale av ressursbruken viser ein elles til omtala i bankens årsmelding for 1998.»

Departementet viser til arbeidet Noregs Bank har gjort med å sikre ei effektiv ressursutnytting. Ein er innforstått med at det har vorte naudsynt med ein auke i ressursbruken for kapitalforvaltninga i Noregs Bank i samband med oppbygginga av petroleumsfondet.

4.1.2 Nærare om verksemda til Noregs Bank i 1998

Etter sentralbanklova § 1 skal Noregs Bank mellom anna vere utøvande og rådgivande organ i penge-, kreditt- og valutapolitikken. Banken skal gi ut setlar og mynt og fremje eit effektivt betalingssystem. Vidare skal banken overvake penge-, kreditt- og valutamarknadene.

Det følgjande er ei kort framstilling av verksemda i 1998 som byggjer på årsmeldinga frå Noregs Bank. For ein meir utfyllande gjennomgang viser ein til årsmeldinga. Ein viser òg til omtalen av penge-, kreditt- og renteutviklinga i nasjonalbudsjettpublikasjonane.

4.1.2.1 Betalingsmiddel og betalingsformidling

Noregs Bank har oppgåver knytte til betalingssystema som heilskap. Noregs Bank står for oppgjer av krav og skyldnader mellom bankane og pengeoppgjer i verdipapirhandelen, og har oppgåver knytte til statens økonomiforvaltning. Som setelbank står Noregs Bank for produksjon og distribusjon av setlar og mynt.

Betalingssystemet er ein viktig del av infrastrukturen i det finansielle systemet. Svikt her kan ha store samfunnsøkonomiske konsekvensar og kostnader. Noregs Bank har lagt særleg vekt på å avgrense risikoen for at problem i ein finansinstitusjon eller ein delmarknad skal forplante seg til andre institusjonar og marknader gjennom betalingssystema.

Noregs Bank sitt nye system for oppgjer av pengeposisjonar mellom bankane og Noregs Bank (NBO) blei innført 24. november 1997. Det blei i 1998 arbeidd vidare med å etablere eit nytt grensesnitt mellom NICS (Norwegian Interbank Clearing System) og NBO, som gjer det mogleg for bankane å sende bruttotransaksjonar elektronisk til Noregs Bank via NICS. Den 12. mars 1999 blei grensesnittet etablert, og frå då av kunne bankane og Noregs Bank i fellesskap ta i bruk eit fullverdig system for bruttooppgjer i sann tid. Målet med systemet er å redusere risikoen og auke effektiviteten i betalingsoppgjeret. Systemet er i samsvar med internasjonale standardar.

ØMU-landa sitt felles system for grensekryssande betalingar i euro, TARGET, blei sett i verk den 4. januar 1999. Målet med systemet er å gjere ei effektiv gjennomføring av pengepolitikken mogleg og å gjere grensekryssande betalingar sikrare og meir effektive. Noregs Bank var i 1998 i jamleg kontakt med ESB for å diskutere ei framtidig norsk tilknyting til TARGET via Noregs Bank. Førebels finst det ikkje ei slik tilknyting, men norske bankar har tilgang til TARGET direkte via filialar i EU-land eller via korrespondentbankar.

Noregs Bank er oppgjersbank for pengeoppgjeret knytt til dei verdipapirtransaksjonane som blir avrekna i verdipapirsentralen (VPS). Arbeidet med prosjektet «Nytt VerdiPapir Oppgjørssystem (VPO)», som skal sikre betre risikohandtering i verdipapiroppgjeret, skal tilpassast reglane som følgjer ved innarbeiding av rådsdirektiv 98/26 om endeleg oppgjer i betalingssystem i verdipapiroppgjerssystem i norsk rett.

Dei 20 største valutabankane i verda (G20) starta i 1996 arbeidet for å etablere eit system som skulle kunne redusere risiko i valutahandel. Ei gruppe med noko mindre bankar (G40) der DnB er med, har arbeidd aktivt for at fleire bankar og fleire valutaer skal vere med. Bankane i desse to gruppene har saman etablert selskapet Continuous Linked Settlement (CLS). I ein fleirvaluta oppgjersbank selskapet skal etablere (CLSB), er det planlagt at oppgjeret av valutakontraktar skal skje simultant. Gjennom 1998 har Noregs Bank stått i kontakt med andre sentralbankar og selskapet bak CLS med tanke på å få med norske kroner som ein av dei aktuelle valutaene CLS vil operere i. Arbeidet blir vidareført i 1999.

Ved utgangen av 1998 var det setlar for 42 837 millionar kroner i sirkulasjon hos publikum, føretak og bankar. Gjennomsnittleg var det setlar for 40 487 millionar kroner i sirkulasjon i 1998. Dette er ein auke på 5,8 prosent i forhold til 1997. Dei siste fem åra har setelomløpet auka med 29,5 prosent. Målt i verdi stod 1000-kronesetelen for 68,4 prosent, ein reduksjon på 1,4 prosentpoeng frå 1997. 500-kronesetelen sin del av setelomløpet aukar framleis, frå 10,6 prosent i 1997 til 12,0 prosent i 1998. 200-kronesetelen blei lansert som ein ny valør i setelutgåve VII i 1994, og stod i 1998 for 9,0 prosent av setelomløpet, mot 6,9 prosent i 1997. 100-kronesetelen sin del av omløpet er redusert frå 11,1 prosent i 1997 til 8,6 prosent i 1998. 50-kronesetelen har ein liten og temmeleg stabil del av setelomløpet på 1,8 prosent i 1998.

Omfanget av setelinngangen til Noregs Bank er mellom anna ei følgje av betalingsvanane til publikum og av kva betalingsmiddel dei vel. I 1998 blei det levert inn 494 millionar setlar frå bankar og Postverket til Noregs Bank for sortering og resirkulering. Dette er ein nedgang på 4,5 prosent i høve til 1997. Innføring av 200-kronesetelen og marknadsføring av 500-kronesetelen til bruk i minibankar, saman med prising av setlar i minibankkvalitet, er tiltak Noregs Bank har sett i verk for å redusere talet på setlar som trengst for å dekkje behovet.

Setelbehandlinga i Noregs Bank er viktig for å sikre at norske setlar som er i sirkulasjon, har god kvalitet og er ekte. Noregs Bank samarbeider med Kriminalpolitisentralen, bankforeiningane, sentralleiinga i Posten, postkontor og bankar for å spreie informasjon om mellom anna sikringselementa i ekte setlar. Ei eiga meldeteneste sikrar at informasjon om forfalskingar og anna misleghald raskt kjem ut til Noregs Banks distriktsavdelingar, bankar, postkontor og lokale politikammer.

Årsgjennomsnittet for verdien av mynt i omløp var 3 090 millionar kroner i 1998. Dette er ein auke på 5,2 prosent frå 1997. 20-kronemynten som blei lansert i 1994, stod i 1998 for 25,2 prosent av omløpet rekna i verdi, ein oppgang frå 22,3 prosent i 1997. 10-kronemynten hadde 33,3 prosent av omløpet, ned frå 34,4 prosent. Ein ny 5-kronemynt blei sett i omløp 15. september 1998. Den gamle 5-kronemynten er ikkje lenger tvunge betalingsmiddel frå 5. september 1999. Gamle 5-kronemyntar kan løysast inn i Noregs Bank fram til 5. september 2009. Med den nye 5-kronemynten er innføringa av ei ny norsk myntrekkje, som starta med innføringa av 20-kronemynten 1. november 1994, gjennomført.

Myntinngangen til Noregs Bank gjekk opp frå 838,1 millionar mynt i 1997 til 886,8 millionar mynt i 1998, ein auke på 5,8 prosent. Auke i myntbruk til betalingsautomatar i samband med mellom anna bomvegar, parkeringsanlegg, spel og lokaltrafikk er ei årsak til denne oppgangen.

Gebyrinntektene frå sal av setlar i minibankkvalitet var 20 millionar kroner i 1998, det same som inntektene frå sal av mynt i rull. Dette er ein inntektsauke på 14,3 prosent for minibanksetlar og 28,2 prosent for mynt pakka i rull.

Forretningsverksemda i kasseområdet i Noregs Bank gav 41 millionar kroner i inntekt i 1998, ein auke på 21 prosent i forhold til 1997.

4.1.2.2 Oppgåver og rådgiving i samband med penge-, kreditt- og valutapolitikken

Noregs Bank skal etter sentralbanklova §§ 1 og 3 vere rådgivande organ for Regjeringa og Finansdepartementet i penge-, kreditt- og valutapolitikken. Noregs Bank skal uttale seg i spørsmål som blir lagde fram for banken av Kongen eller departementet, og skal varsle departementet når banken meiner det er nødvendig at andre enn banken treffer tiltak i penge-, kreditt- eller valutapolitikken (§ 3).

I tråd med dette er det ei fast ordning at Noregs Bank sender brev til departementet i samband med at nasjonalbudsjettet blir lagt fram. Brevet som gjeld nasjonalbudsjettet for 1999, er teke inn som vedlegg til årsmeldinga frå Noregs Bank. I vedlegget finn ein òg andre brev og fråsegner frå Noregs Bank.

«Forskrift 6. mai 1994 nr. 331 om kursordninga til den norske krona» gir nærare retningslinjer for gjennomføringa av pengepolitikken. I § 2 i forskrifta heiter det mellom anna at «Norges Banks løpende utøvelse av pengepolitikken skal rettes inn mot stabilitet i kronens verdi målt mot europeiske valutaer, med utgangspunkt i kursleiet siden kronen begynte å flyte den 10. desember 1992. Ved vesentlige endringer i kursen skal virkemidlene innrettes med sikte på at kursen etter hvert bringes tilbake til utgangsleiet».

I brev av 21. oktober 1998 til Finansdepartementet om det økonomiske opplegget for 1998 la Noregs Bank vekt på korleis ein kunne sikre at kronekursen, som var vesentleg svekt i forhold til utgangsleiet, skulle vende tilbake til dette leiet. I brevet heiter det mellom anna:

«Det er gjensidig sammenheng mellom prisstigningen og utviklingen i valutakursen. Over tid er en pris- og kostnadsvekst om lag på linje med utviklingen i andre europeiske land en forutsetning for å kunne holde en stabil valutakurs mot disse landene. Samtidig har kursutviklingen stor betydning for pris- og kostnadsveksten gjennom virkningen av valutakursen på importprisene.

Over tid vil et troverdig mål om stabil valutakurs mot europeiske valutaer innebære at rentenivået må tilpasses utviklingen i europeiske renter. Det følger derfor av ansvarsdelingen i den økonomiske politikken at finanspolitikken på lang sikt må innrettes mot å skape rom for en nedgang i rentenivået ned mot europeiske renter, uten at det av dette oppstår varige ubalanser og press i økonomien.»

Arbeidet med å analysere pris- og kostnadsutviklinga blei vidareført, mellom anna ved at banken publiserer kvartalsvise inflasjonsrapportar. I rapportane vurderer ein utviklinga i prisar og faktorar bak prisutviklinga, og banken gir overslag for prisveksten 18 månader fram i tid. I inflasjonsrapport nr. 4 blei det publisert mellomlangsiktige prognosar for norsk økonomi.

Noregs Bank innrettar verkemidla sine med omsyn til å stabilisere kursutviklinga for krona med utgangspunkt i det kursleiet som er definert i valutaforskrifta. Banken påverkar dei korte rentene gjennom å fastsetje ein «korridor» for rentenivået i pengemarknaden via dei såkalla signalrentene, foliorenta og D-lånsrenta. Foliorenta er renta bankane får på innskota sine på foliokonto i Noregs Bank, og D-lånsrenta er renta bankane må betale når dei nyttar låneretten som er knytt til denne foliokontoen og tek opp daglån i Noregs Bank. Grunna depresieringspress på krona blei desse rentene heva sju gonger i løpet av 1998 med til saman 4,5 prosenteiningar. Rentekorridoren blei heva frå 3,50 - 5,50 prosent ved inngangen til 1998 til 8,00 - 10,00 rosent ved utgangen av 1998.

Ved bruk av instrument som påverkar likviditeten i pengemarknaden, motverkar Noregs Bank dei sesongprega svingingane i likviditeten til bankane som mellom anna følgjer av inn- og utbetalingar på staten sine konti i Noregs Bank. Innanfor «rentekorridoren» kan Noregs Bank påverke rentenivået i pengemarknaden ved å tilføre eller trekkje inn likviditet frå banksystemet. Dei viktigaste verkemidla i denne samanhengen er gjenkjøpsavtalar i statspapir og utlegging av kortsiktige lån eller innskot med fast rente (F-lån og F-innskot). Gjenkjøpsavtalar har hatt løpetid på mellom ei og to veker. I 1998 blei det lagt ut 23 F-lån, 65 F-innskot og 21 gjenkjøpsavtalar. Dette er ein auke jamført med 1997 i alle instrument. Likviditeten blir òg påverka av emisjonar av statspapir og av Noregs Bank sin handel med statspapir. Sentralbanken brukte ikkje valutaswappar (avtale om bytte av valuta) i 1998. Sentralbanken fastset rammer for bankane sine D-lån i Noregs Bank. Desse rammene blei auka frå 7 til 15 prosent av forvaltningskapitalen fråtrekt D-lån den 15. desember 1998.

Den operative retningslinja for Noregs Banks utøving av pengepolitikken er at banken skal føre vidare ein stabil valutakurs mot europeiske valutaer. Ved vesentlege endringar i valutakursen skal verkemidla i pengepolitikken rettast inn med sikte på at valutakursen etter kvart skal bringast tilbake til utgangsleiet. Det er samtidig avgrensa kor sterke verkemiddel i form av renteendringar og kjøp og sal av valuta Noregs Bank kan nytte for å halde kronekursen stabil. Dette er ein viktig forskjell frå det fastkursregimet ein hadde inntil 10. desember 1992.

Oppbygginga av Statens petroleumsfond inneber at Noregs Bank over lengre tid skal kjøpe valuta som i omfang tilsvarer oppbygginga av petroleumsfondet. Fram til og med 1. juli kjøpte Noregs Bank regelmessig utanlandsk valuta til Statens petroleumsfond og Statens petroleumsforsikringsfond. Samla kjøp i første halvår 1998 var 25,2 milliardar kroner, mens det i same periode blei selt valuta ut frå pengepolitiske formål for 0,1 milliard kroner. Etter 1. juli blei det ikkje kjøpt valuta til oppbygging av petroleumsfondet. Med verknad frå 1. august blei det inngått ein avtale mellom Noregs Bank og Finansdepartementet om direkte overføring til Noregs Bank av valutainntekter staten mottek via SDØE (Statens direkte økonomiske engasjement i petroleumsverksemda).

I andre halvdel av 1998 var krona under depresieringspress, og Noregs Bank selde valuta for vesentlege beløp. I juli og august blei det selt valuta for 6,6 milliardar kroner. Intervensjonane blei innstilte frå slutten av august til midten av oktober, jamfør pressemeldingar frå Noregs Bank 24. august og 16. oktober 1998. I fjerde kvartal selde Noregs Bank valuta for motverdien av 29,1 milliardar kroner.

I 1995 etablerte Noregs Bank ei ordning med primærhandlarar for dei store statsobligasjonslåna. Primærhandlarane, som omfattar bankar og verdipapirføretak, gjekk frå 2. januar 1998 over frå å stille bindande kjøps- og salsprisar til å stille indikative prisar over Oslo Børs i dei store statslåna. Ved utgangen av 1998 var det til saman åtte primærhandlarar.

Etter sentralbanklova § 24 skal Noregs Bank forvalte dei offisielle internasjonale reservane. Forvaltninga blir utført etter retningslinjer som er gitt av hovudstyret i Noregs Bank og lagde fram for Finansdepartementet. I 1998 blei det vedteke nye retningslinjer for forvaltninga gjeldande frå 8. juni. Målt ved rekneskapsførte tal omrekna til marknadsprisar ved årsslutt var verdien på Noregs Banks internasjonale reservar 145,0 milliardar kroner ved utgangen av 1998. Av dette utgjorde netto valutareservar (internasjonale valutareservar fråteke gull og fordringar på IMF og justert for inngåtte, men ikkje oppgjorde valutahandlar) 130,7 milliardar kroner. Ved utgangen av 1997 var netto valutareservar 161,1 milliardar kroner. Dei viktigaste faktorane bak nedgangen i valutareservane var nedbetaling av utanlandsgjelda til staten med 16,9 milliardar kroner og overføring til Statens petroleumsfond med 32,9 milliardar kroner. Dette blei berre delvis motverka av eit positivt resultatelement på 30,6 milliardar kroner.

Dei internasjonale reservane er samansette av gull, fordringar på Det internasjonale valutafondet (IMF), kortsiktige bankinnskot og investeringar i rentepapir og aksjar. Reservane er i dei nye retningslinjene delte inn i fire ulike porteføljar, etter kva formål dei skal tene:

1. Immuniseringsporteføljen,som skal koordinerast med statsgjelda i utanlandsk valuta slik at rente- og valutakursrisikoen samla blir minst mogleg.

2. Petrobufferporteføljen, som skal samle opp daglege valutakjøp og overføringar frå SDØE som skal nyttast til oppbygging av petroleumsfondet .Det skal overførast valuta kvart kvartal frå petrobufferporteføljen til petroleumsfondet .

3. Likviditetsporteføljen, som i første rekkje skal kunne nyttast til intervensjonar i valuta- og pengemarknaden og av den grunn er plassert kortsiktig.

4. Den langsiktige porteføljen,som har ein noko lengre horisont enn likviditetsreservane, med sikte på å oppnå høg avkastning på lang sikt, men som òg skal kunne nyttast til intervensjonar.

Noregs Bank Kapitalforvaltning (KAP) forvaltar immuniseringsporteføljen, petrobufferporteføljen og den langsiktige porteføljen, mens Marknadsoperasjonsavdelinga forvaltar likviditetsporteføljen. Ved utgangen av året utgjorde immuniseringsporteføljen 7,8 milliardar kroner, petrobufferporteføljen 0,1 milliard kroner, likviditetsporteføljen 26,3 milliardar kroner og den langsiktige porteføljen 96,5 milliardar kroner.

Noregs Bank forvaltar Statens petroleumsfond på vegner av Finansdepartementet. Forvaltninga skjer med grunnlag i «lov 22. juni 1990 nr. 36 om Statens petroleumsfond».

Marknadsverdien av fondet sin portefølje av utanlandske verdipapir var ved slutten av 1997 på 113,4 milliardar kroner. Nye midlar blei overførte i 1998, og 31. desember 1998 var marknadsverdien av fondet på 171,8 milliardar kroner.

Forvaltninga i 1998 var i tråd med forskrifta som blei fastsett av Finansdepartementet 3. oktober 1997. Finansdepartementet fastsette òg ein ny referanseportefølje for fondet, med 40 prosent eigenkapitalinstrument og 60 prosent renteberande instrument. I dei fem første månadene av 1998 blei mengda av eigenkapitalinstrument i referanseporteføljen gradvis auka til 40 prosent, og frå 1. juni gjaldt den nye forskrifta fullt ut.

Avkastninga på Statens petroleumsfond var i 1998 0,2 prosentpoeng høgare enn avkastninga på referanseporteføljen.

Noregs Bank hadde ikkje erfaring med investeringar i eigenkapitalinstrument. For å kunne gjere slike investeringar på ein trygg måte måtte ein byggje opp ein ny organisasjon. Dette arbeidet blei starta i 1997, og frå 1. januar 1998 blei Noregs Bank Kapitalforvaltning oppretta som ei eiga eining direkte under sentralbanksjefen. Det er bygd opp kontrollapparat for verksemda både innanfor den nye organisasjonen og i andre delar av sentralbanken.

Dei nye investeringane i eigenkapitalinstrument blei i 1998 utførte av fire eksterne forvaltarar, som òg stod for det meste av forvaltninga i dette året. Desse fire hadde som oppgåve å halde porteføljane nær opp til referanseporteføljen. Men frå 30. november 1998 blei det avtala at ein mindre del av eigenkapitalporteføljen skulle forvaltast av andre eksterne forvaltarar, som fekk større høve til å avvike frå referanseporteføljen.

Noregs Bank har lang erfaring med internasjonale investeringar i renteberande verdipapir, og det meste av renteforvaltninga i 1998 har vore gjord av sentralbanken.

Noregs Bank gir tilrådingar til Finansdepartementet og Kredittilsynet i samband med høyringar om lover, forskrifter og anna regelverk for finansmarknadene og finansinstitusjonane. Viktige høyringssaker i 1998 var mellom anna framlegg til ny lov om finansføretak, framlegg om endringar i kapitaldekningsreglane for finansinstitusjonane, framlegg om auke i livselskapa sin tilgang til plassering i aksjar, framlegg til nye handelsreglar ved Oslo Børs og ei utgreiing om fondering av folketrygda. Høyringsfråsegnene frå Noregs Bank i desse og andre høyringssaker er tekne med som vedlegg i årsmeldinga frå banken for 1998.

Som hovudregel blir Noregs Bank dessutan beden av Kredittilsynet om å gi tilråding i saker som gjeld søknader frå finansinstitusjonar om løyve til nyetablering, oppkjøp, fusjon, endring i konsernstruktur, o.a. Dei viktigaste sakene som blei behandla i 1998, er omtala i årsmeldinga frå sentralbanken.

Noregs Bank utarbeider mellom anna rapportar om stabiliteten i det finansielle systemet og om resultat- og balanseutviklinga i finansinstitusjonane. Bakgrunnen for dette arbeidet er at sentralbanken har som oppgåve å medverke til eit robust og effektivt finansielt system. Rapportane blir sende til Finansdepartementet og Kredittilsynet. Utdrag av rapportane blir publiserte i kvartalsskrifta frå banken, Penger og Kreditt og Economic Bulletin. Noregs Bank uttalar i Penger og Kreditt nr. 1999/2: «Fjorårets renteøkning og finansielle uro bidro til å snu en utvikling med kraftig gjeldsvekst og oppbygging av ubalanser i det finansielle systemet. Kredittveksten har avtatt det siste året, og bankene har klart å snu utviklingen med svekket soliditet. Konkurransepresset i finansnæringen er imidlertid fortsatt sterkt. Dette sammen med utsikter til et konjunkturomslag i norsk økonomi, med økt kredittrisiko og forventninger om økte utlånstap, representerer en betydelig utfordring for bankene.»

Samarbeidet mellom Kredittilsynet og Noregs Bank har følgt den ordninga som er etablert gjennom dei tidlegare åra. Noregs Bank er representert med ein observatør i styret for Kredittilsynet. Det er nær og regelbunden kontakt mellom leiingane i dei to institusjonane, der mellom anna gjennomgang av den økonomiske situasjonen og utviklinga i finansinstitusjonane er faste tema. Det er gjort nærare greie for samarbeidet i Kredittmeldinga 1996 kapittel 5 (St.meld. nr. 12 (1997-98)).

4.1.2.3 Finansstatistikk, valutastatistikk og valutaregulering

Statistikkarbeidet i Noregs Bank er avleidd av behovet for relevant og aktuell informasjon som grunnlag for utøving av pengepolitikken, rådgiving om økonomisk politikk og banken si overvaking av finansmarknader og betalingssystem, og dessutan for kontroll av utanlandsbetalingar. I tillegg har ein som mål å dekkje relevante behov for offisiell statistikk i samarbeid med Statistisk sentralbyrå (SSB), oppfylle internasjonale rapporteringsplikter og, i samarbeid med Kredittilsynet, dekkje delar av databehovet som følgjer av tilsyn med finansføretaka.

Noregs Bank vidareførte i 1998 produksjonen av statistikk for penge-, kreditt- og valutamarknadene stort sett etter same mønster som året før. Ved slutten av året innførte banken ein «Statistikkalender» som gir oversikt over planlagde datoar for publisering av dei viktigaste statistikkane i dei komande månadene. Statistikkalenderen er mellom anna tilgjengeleg på Internett.

Noregs Bank samarbeider nært med Kredittilsynet, Statistisk sentralbyrå og Verdipapirsentralen om datainnhenting og utarbeiding av statistikk for kreditt- og verdipapirmarknaden.

Frå og med 1996 har arbeidet med å hente inn, kontrollere, tilretteleggje og publisere den mest detaljerte statistikken for private og offentlege bankar, finansieringsselskap, kredittføretak og verdipapirfond blitt utført av Noregs Bank. Frå og med desember 1998 blei rapporteringa når det gjeld derivatposisjonane til finansføretaka, utvida. Statistikken blir gitt ut i publikasjonen «Finansstatistikk».

Basert på frivillige rapportar frå aktørane utarbeider Noregs Bank statistikk som viser prisar og utviklingstrekk i betalingsformidlinga. Statistikken blir publisert i Noregs Banks årlege rapport «Betalingsformidling». Rapporten for 1997 blei gitt ut i mai 1998.

Noregs Bank hentar kvart kvartal inn renterapportar frå alle bankar, livsforsikringsselskap, kredittføretak og statlege låneinstitutt. Rapportane gir rente- og provisjonssatsar pr. utgangen av kvartalet for spesifiserte utlåns- og innskotsartar. På grunnlag av desse rapportane utarbeider ein oversikter som viser renteutviklinga for bankane totalt og for kvar av bankgruppene, for livsforsikringsselskapa og for kredittføretaka.

Noregs Banks databank for kvartalsvise finansielle sektorbalansar (Findatr) blir nytta i banken sitt modellarbeid, i pengepolitiske utgreiingar og i arbeidet med finansiell stabilitet. Statistikkproduktet «Husholdningenes finansregnskap», som byggjer på Findatr, viser mellom anna utviklinga i fordringar og gjeld for hushaldningane. Gjennom 1998 har ein observert ei aukande ekstern interesse for data om den finansielle situasjonen for hushaldningane.

Valutastatistikken gir hovudgrunnlaget for utanriksrekneskapen som Statistisk sentralbyrå publiserer kvar månad. Informasjonsgrunnlaget er faste rapportar om betalingar mellom Noreg og utlandet, dels frå norske bankar, dels frå føretak som har konto i utanlandske bankar eller oppgjersordning med utanlandske selskap.

I 1998 har ein vidareført arbeidet med å følgje opp kvaliteten på dei elektroniske rapportane til bankane om valutatransaksjonar i BRAVO-systemet. Dette arbeidet er viktig både for å betre kvaliteten på statistikken og for å kunne få best mogleg kvalitet på det materialet andre kontrollinstansar ønskjer å bruke i sine kontrollar. I overkant av 120 bankar rapporterer dagleg i det nemnde BRAVO-formatet, mens vel 20 av dei minste bankane rapporterer månadleg i eit papirbasert opplegg. Med verknad frå årsskiftet 1998 - 99 er det gjort visse endringar i dei beløpsgrensene som gjeld for spesifikasjon av informasjon i rapportane frå bankane til Noregs Bank.

Ved utgangen av 1998 var vel 770 føretak registrerte med rapportplikt på vel 3 900 aktive konti i utanlandske bankar eller oppgjersordningar med utanlandske forretningskontaktar. Noregs Bank har i 1998 gått ut med tilbod til eit tital større føretak om maskinell rapportering. Arbeidet med å få fleire selskap over på maskinell rapportering held fram i 1999.

I takt med den aukande transaksjonsmengda (spesielt gjeld det bankane sine rapportar) er det blitt arbeidd aktivt med å få betre rutinar for kvalitets- og etterkontroll. Det er mellom anna lagt vekt på å fange opp konti i utanlandske bankar og betalingar via desse, og andre former for oppgjer med utlendingar utanom norsk valutabank; det vil seie utlendingar som er underlagde rapportplikt til Noregs Bank.

Det er i 1998 følgt opp 169 saker i samband med manglande rapportering av konto- og/eller betalingsordningar. I tolv saker blei det fatta vedtak om ilegging av tvangsmulkt, og sakene blei oversende til Statens innkrevjingssentral for innkrevjing av tvangsmulkt. Dette er seks fleire enn i 1997, men framleis ein særs liten del sett i forhold til den store rapportmengda banken får inn.

For å betre dekningsgraden for vekestatistikken over valutastraumar, som gir motpostane til Noregs Banks operasjonar i valutamarknaden, blei rapportørgrunnlaget i 1998 utvida til 16 bankar. Det har vore stor interesse for denne statistikken i 1998, særleg i periodar med valutauro.

Av andre oppgåver på valutaregulerings- og kontrollområdet som det har vore arbeidd med i 1998, kan ein nemne følgjande:

Finansdepartementet bad i brev av 17. april 1997 Noregs Bank i samarbeid med Kredittilsynet om å vurdere om frittståande vekslingskontor (uavhengig av bankar) bør tillatast i Noreg. Samtidig blei det bede om forslag til korleis verksemda til vekslingskontora i tilfelle bør regulerast. Arbeidsgruppa som blei sett ned, leverte rapporten sin 30. januar 1998. Rapporten blei - saman med ei tilråding frå Noregs Bank - send til Finansdepartementet i brev av 30. april, sjå avsnitt 3.1.4.

Enkelte selskap har drive ei form for mellommannsverksemd ved betalingsformidling med utlandet. Dette er i strid med reglane i valutaforskrifta, kapittel 4. Desse sakene er til dels avslutta, dels vil dei bli følgde opp i 1999.

Det var 722 førespurnader frå kontroll- og tilsynsstyresmakter i 1998. Med dette som utgangspunkt er det søkt på 1045 namngitte føretak eller privatpersonar, noko som resulterte i tilbakemeldingar om 14 209 transaksjonar. Dette er ein sterk auke frå 1997.

Norske styresmakter har vedteke forskrifter om gjennomføring av FN-sanksjonar om økonomisk boikott av land og/eller landområde. I samband med dette har Finansdepartementet delegert oppgåva som kontroll- og lisensstyresmakt for finansielle transaksjonar til Noregs Bank. Ingen transaksjonar med tilknyting til dei landa som er omfatta av FN-sanksjonar (Irak og Libya), kan gjennomførast utan løyve frå Noregs Bank. Noregs Bank har i 1998 innvilga ti søknader om overføringar til/frå land som er underlagde FN-sanksjonar. Det er ikkje gjort endringar i sanksjonsforskriftene i 1998.

Noregs Bank har ansvar for dokumentbasert tilsyn med valutaaktiviteten i bankar, finansieringsselskap og kredittføretak. Institusjonar som har valutaautorisasjon, kan fritt utføre ulike typar finansielle transaksjonar i utanlandsk valuta så lenge dei held seg innanfor dei fastsette rammene for valutarisiko. Rammene blei 1. februar 1998 endra frå 10 til 15 prosent av ansvarleg kapital for enkeltvalutaer og frå 20 til 30 prosent for samla valutaposisjon. Frå same tidspunkt slutta ein å sjå på norske kroner som enkeltvaluta. Det er ei tilpassing til reguleringa i andre land og er vurdert som rimeleg etter innføringa av kapitalkrav for valutarisiko. Frå 1. januar 1999 blir euro og dei valutaene som inngår i euro, rekna som ein valuta, som til saman ikkje kan overstige grensa for enkeltvalutaer. Årsmeldinga gir eit nærare oversyn over valutakontrollverksemda i Noregs Bank.

4.1.2.4 Anna verksemd

Noregs Bank yter driftskreditt til fiskeindustrien etter retningslinjer som Stortinget har fastsett. Garantiramma var på 150 millionar kroner for 1998, og er for inneverande år redusert til 50 millionar kroner. Ved inngangen til 1998 var seks engasjement knytte til ordninga, og av desse var to under avvikling. Disponert kreditt ved utgangen av 1998 var 17,3 millionar kroner. Noregs Bank har i 1998 òg administrert ein ekstraordinær kreditt retta mot fiskerinæringa. Ordninga er avvikla, men det står att nokre føretak som ikkje har innfridd låna sine.

Noregs Bank har i fleire år hatt eit samarbeid med Statens nærings- og distriktsutviklingsfond (SND) om drift av ein rekneskapsdatabase. Dette samarbeidet vil bli avslutta i løpet av 1999.

Noregs Bank er oppgjersbank for oppgjer knytte til verdipapirtransaksjonar i Verdipapirsentralen og derivathandel i Norsk Oppgjerssentral. Årsmeldinga gir eit nærare oversyn over oppgjersverksemda i Noregs Bank.

Etter sentralbanklova § 3 skal Noregs Bank informere allmenheita om penge-, kreditt- og valutatilhøva. I tillegg til årsmeldinga på norsk gir Noregs Bank ut ein forkorta versjon på engelsk. Sentralbanken gir vidare ut kvartalsskrifta Penger og Kreditt og Economic Bulletin, der det siste har stoffval tilpassa utanlandske lesarar. Inflasjonsrapportane, som inngår i Penger og Kreditt, blir dessutan trykte som eigne publikasjonar. I samband med at Noregs Bank Kapitalforvaltning kom i drift, begynte banken i 1998 å gi ut eigne kvartals- og årsrapportar om forvaltninga av Petroleumsfondet. I banken sin skriftserie blei det gitt ut eit hefte om ØMU og pengepolitikken i Norden og eit doktorgradsarbeid, og som honnør til Kjell Storvik då han gjekk av som sentralbanksjef ved årsskiftet 1998 - 99, gav banken ut eit festskrift i form av eit hefte i serien, med tittel: Sentralbanken i forandringens tegn. Det blei sendt ut i alt 9 arbeidsnotat, som mellom anna dokumenterer forskings- og utgreiingsarbeid, 9 rundskriv til finansinstitusjonane med informasjon om reguleringar og regelverk, 36 pressemeldingar og 12 månadlege pressebulletengar om kreditt- og valutatilhøva. Banken sender òg ut ei rekkje større eller mindre statistikkprodukt og rapportar, mellom anna ein årleg rapport om Betalingsformidling, og heftet Finansstatistikk med 17 hefte i året. Bruken av Noregs Banks sider på Internett auka jamt gjennom året og kom opp i vel 110 000 kundebesøk pr. månad.

4.2 Rekneskap og budsjett for 1998

4.2.1 Balansen 31. desember 1998

Tabell 4.2 og 4.3 viser Noregs Banks balanserekneskap ved utgangen av 1998, samanlikna med tilsvarande tal for 1995, 1996 og 1997.

4.2.1.1 Noregs Banks aktiva

Avkastninga på netto valutareservar utgjer 27 288 millionar kroner i 1998 mot 18 296 millionar kroner i 1997. Av avkastninga i 1998 utgjer valutakursgevinsten 14 703 millionar kroner mot ein valutakursgevinst på 5 704 millionar kroner i 1997.

Amerikanske dollar utgjorde 20,3 prosent av valutareservane ved utgangen av 1998 mot 12,6 prosent året før. Tilsvarande utgjorde tyske mark 27,8 prosent i 1998 mot 32,4 prosent ved utgangen av 1997.

Noregs Bank sine gullreservar er førte opp under internasjonale reservar med 284,8 millionar kroner. Den bokførte verdien er utrekna på grunnlag av den offisielle gullprisen som er fastsett av Det internasjonale valutafondet (IMF), som tilsvarar ein kilopris på 7 732,27 kroner. Marknadsverdien på gull er vesentleg høgare enn dette. Posten «Andre fordringar på utlandet» består mellom anna av den delen av Noregs kvote i IMF som er i norske kroner. Tilsvarande gjeldsbeløp er bokført under diverse gjeld til utlandet.

Noregs Bank si behaldning av norske verdipapir er sett saman av omsetjelege sertifikat og norske statsobligasjonar. I 1998 kjøpte sentralbanken statssertifikat i første- og andrehandsmarknaden for om lag 3,4 milliardar kroner. Då Noregs Banks behaldning av einskilde statssertifikat blei små, etterteikna Noregs Bank statssertifikat for 2,5 milliardar kroner.

Noregs Bank sin eigedomsmasse, maskinar og inventar utgjer 2 064 mill. kroner pr. 31. desember 1998.

4.2.1.2 Noregs Banks passiva

Setlar og mynt i omløp auka i 1998 med 0,1 milliardar kroner til 46,1 milliardar kroner, mot 46,0 milliardar kroner året før. Innskot frå statskassa minka i 1998 med 33,2 milliardar kroner til 51,2 milliardar kroner, mot 84,4 milliardar kroner året før. Eigenkapitalen auka med 20,2 milliardar kroner til 59,4 milliardar kroner, mot 39,2 milliardar kroner ved utgangen av 1997.

Statens petroleumsfond er plassert som kroneinnskot på særskild konto i Noregs Bank. Noregs Bank plasserer desse midlane særskilt i banken sitt eige namn i aktiva denominerte i utanlandsk valuta. Forvaltninga blir handsama i samsvar med forskrift 3. oktober 1997 nr. 1073 for forvaltning av Statens petroleumsfond. Fondet utgjorde 31. desember 1998 167,6 milliardar kroner, målt etter bokført verdi. Marknadsverdien av fondet sine verdipapir var på same tid 171,8 milliardar kroner.

4.2.2 Resultatrekneskapen for 1998

Tabell 4.4 viser Noregs Bank sin resultatrekneskap for 1998.

Noregs Bank hadde i 1998 eit overskot etter kursreguleringar på 23,5 milliardar kroner, mot 14,1 milliardar kroner året før.

Samla renteinntekter for Noregs Bank var for 1998 11,9 milliardar kroner, mot 14,0 milliardar kroner i 1997. Renteinntektene frå innanlandske sektorar var i 1998 på 1,1 milliardar kroner, mot 0,8 milliardar kroner i 1997. Renteinntektene frå utanlandske sektorar i 1998 var 10,8 milliardar kroner, mot 13,2 milliardar kroner året før.

Netto driftskostnader for Noregs Bank var i 1998 på 660,2 millionar kroner, mot 718,2 millionar kroner i 1997. Personalkostnadene i 1998 utgjorde 484,0 millionar kroner, mot 455,4 millionar kroner ved utgangen av 1997.

4.2.2.1 Disponering av overskotet i 1998

Retningslinjene for avsetjing og disponering av Noregs Bank sitt overskot blei fastsette i kgl.res. 7. februar 1986. Retningslinjene er endra fleire gonger, seinast ved kgl.res. 17. januar 1997, og har følgjande ordlyd:

«

1. Av Norges Banks overskudd avsettes til kursreguleringsfondet inntil dette har nådd 10 % av bankens fordringer i norske verdipapirer og 20 % av bankens netto valutareserver unntatt immuniseringsporteføljen og de midler som forvaltes for Statens petroleumsfond, andre fordringer/forpliktelser overfor utlandet og eventuelt andre engasjementer som av hovedstyret vurderes å ha ikke ubetydelig kursrisiko. Immuniseringsporteføljen svarer til den del av Norges Banks valutareserver som er skilt ut som egen portefølje der avkastning godskrives/belastes staten i samme års regnskap. Det samme gjelder for porteføljen til Statens petroleumsfond. Dersom kursreguleringsfondet er større enn det som følger av forholdstallene nevnt i pkt. 1, første avsnitt, skal det overskytende tilbakeføres til resultatregnskapet.

2. Eventuelt overskudd etter avsetning til, eller tilførsel fra kursreguleringsfondet, avsettes til overføringsfondet.

3. Fra overføringsfondet overføres hvert årsoppgjør til statskassen et beløp svarende til gjennomsnittet av brutto avsetninger til overføringsfondet ved de tre foregående årsoppgjør.

4. Eventuelle underskudd i Norges Banks regnskap dekkes ved overføringer fra kursreguleringsfondet.»

Ved utgangen av 1998 utgjer kursreguleringsfondet meir enn det som følgjer av punkt 1, 1. punktum i retningslinjene. Det overskytande, 2 997,9 millionar kroner, blir overført til disposisjon i samsvar med punkt 1, 4. punktum i retningslinjene. Kursreguleringsfondet utgjer etter dette 27 215,1 millionar kroner.

I samsvar med punkt 2 i retningslinjene blir det overført 26 571,9 millionar kroner til overføringsfondet.

I samsvar med punkt 3 i retningslinjene blir det overført 3 400,6 millionar kroner til statskassa.