Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 101-120 oktiibuot 1719 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Dál lea sajis láhkaásahus, man vuođul ollašuhttet kultursuorggi movttiidahttindoaimmaid nu mo ráđđehus lea ovddidan. - Lea leamaš mávssolaš bargat dan ovdii ahte ortnegat doaibmagohtet johtilit, nu ahte doarjagiid besset máksit vuostáiváldiide,
Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta bovde iluin govvačájáhussii mii lágiduvvo olgun sámi giellavahkku 2020 čalmmustahttima oktavuođas.
Márkaniskkademiin leat gávnnahan, ahte Norgga geavaheaddjit háliidit borrat eanet bohccobierggu. Erenoamážit geavaheaddjijoavku, geain lea nana borramušberoštupmi, ja geat beroštit elliid buresbirgejumis, geat háliidit borrat eanet bohccobierggu.
-Mii čalmmustahttit sámi giellavahkku - oktasaš áŋgiruššan oainnusmahttit sámegielaid ja loktet máhtu sámegielaid birra. Sámegiella lea dehálaš oassi sámi kultuvrras, muhto dat lea maid riggodat norgga kultuvrii, dadjá guovlo- ja
Ráđđehus lea viiddidan Sáltoduoddara-Svartisen álbmotmeahci, ásahan Nattmoråga eanadatsuodjalanguovllu ja rievdadan mávssolaš beliid eará suodjalanguovlluin, mat leat Sáltoduoddara-Svartisena lahka.
-Ráđđehusa johtolatpolitihkka čatná oktii guovlluid ja olbmuid. Mii hukset eanet geainnuid ja ruovdemáđijaid go ovdal. Dat addá eanet bargosajiid olles riikii. Dat lea dehálaš dakkár áiggis goas Norgga galgat veahkehit beassat eret koronaroasus. Mii
Mánáid ja nuoraid kultuvra lea mávssolaš vuoruheapmi, ja danin ráđđehus juolluda 20 miljovnna ođđa juolludeapmin dan ulbmilii. Máŋga áŋgiruššama čatnasit mánáid- ja nuoraidkulturdieđáhussii, mii ovddiduvvo 2021 giđa.
- Vealaheapmi, rasisma ja vaššiságat geahnohuhttet min demokratiija. Danin mii dahkat dál álkibun eaktodáhtolaš organisašuvnnaide ja báikkálaš eiseválddiide čađahit doaimmaid daid vuostá, dadjá kultur- ja dásseárvoministtar Abid Q. Raja.
Ráđđehus háliida movttiidahttit lágidit doaimmaid ja fálaldagaid gehččiide ja sihkkarastit ahte ásahusaid bargit sáhttet ain joatkit barggus. 140 miljovnna kruvnno geavahit musihkka- ja lávdedáiddasuorggi ásahusaide ja 60 miljovnna museaide.
2020 giđa ráđđehus evttohii ollislaččabu giellalága, ja čuovvula dál áŋgiruššamiin, mas juolludit 11,5 miljovnna lasi gielaide.
Ráđđehus háliida doalahit dáiddáriid buvttadeami ja doaimmaid, ja nu sihkkarastit máŋggabealat dáidda- ja kulturfálaldaga gehččiide miehtá riikka.
Ráđđehus áigu 2021 bušeahttaárvalusain nannet dáidda- ja kultureallima, valáštallama ja eaktodáhtolaš doaimmaid girjáivuođa, nu ahte eambbosat sáhttet daidda searvat.
Ráđđehusa ulbmil lea ovddidit kultureallima, eaktodáhtolaš doaimmaid ja valáštallama nu ahte dat cevzet dálá roasuid čađa. Ráđđehus árvala danin juolludit 2250 miljovnna kruvnno kultuvrra, eaktodáhtolaš doaimmaid ja valáštallama movttiidahttimii
Ráđđehus evttoha juolludit Kulturdepartemeantta bušeahta bokte badjelaš 23,6 miljárdda kruvnno. Dát lea 3,7 miljárdda kruvnno dahje 18,7 proseantta eanet go 2020 salderejuvvon bušeahtas. Lasáhusas gullet badjelaš 2,5 miljárdda kruvnno gaskaboddasaš
-Ráđđehusa ulbmil lea láhčit diliid nu ahte sámit besset seailluhit ja ovddidit gielaset, kultuvrraset ja servodateallimeaset. Ráđđehussii lea dehálaš ahte dat speadjalastojuvvo jagi 2021 stáhtabušeahta evttohusas. Ráđđehus evttoha sámi ulbmiliidda
Ráđđehus evttoha ahte viessoruhtaseastinortnet nuoraid várás (BSU-seastin) heivehuvvo nuoraide geat eai eaiggáduša viesu. Ráđđehus evttoha seammás lasihit jahkásaš seastinsupmi 27 500 ruvdnui, vai sii besset eanet seastit geat man nu láhkai eai
Ráđđehus joatká geahpedeamis opmodatvearu bajimus máksomeari viesuin ja astoáiggeviesuin. Ráđđehus evttoha maid ahte opmodatvearru ii galgga gáibiduvvot boazodoallorusttegiin.
Norgga ekonomiija ii leat ráfiáiggis leamaš nu heajos dilis go 2020:s. Maŋimuš mánuid lea dilli veaháš buorránan, muhto dilli ovddas guvlui lea ain hui eahpečielggas. Jagi 2021 stáhtabušeahtta galgá Norgga veahkehit beassat eret korona-roasus.
Ráđđehus evttoha geahpedit divada juhkamušain main lea uhcán sohkar dahje sisttisdollet goanstasohkkara. Rievdadus sáhttá mielddisbuktit ahte sohkar geahpeduvvo buktagiin. Divat ii rievdaduvvo juhkamušaide main lea ollu sohkar. Divatgeatnegasvuohta
Govdabáddefálaldat Norggas lea šaddan buoret ja buoret. Vuosttaš jahkebealis 2020 ledje sullii 89 proseantta dállodoaluin ožžon allaleaktosaš govdabáddefálaldaga (100 megabyte sekunddas).