Historjjálaš arkiiva

Oarje- Finnmárkku boazologuheiveheapmi

Historjjálaš arkiiva

Almmustahttináigodat Regjeringen Stoltenberg II

Almmustahtti: Eanandoallo- ja biebmodepartemeanta

Boazologuheiveheami proseassa čuovvu boazodoalolága njuolggadusaid, ja dan vuođul lea Boazodoallostivra dál dahkan mearrádusa gorrelogolaš geahpedeami áigemeriid birra. Ii leat dahkkon makkárge mearrádus dan birra ahte bohccot galget bággonjuvvot, nu mot medias lea boahtán ovdan. Dat ii ge doala deaivása ahte sis geain leat smávva ealut galget geahpedit seamma ollu go sii geain leat stuora ealut, čállá Eanadoallo- ja biebmodepartemeanta reivvestis Guovdageainnu suohkanii.

Boazologuheiveheami proseassa čuovvu boazodoalolága njuolggadusaid, ja dan vuođul lea Boazodoallostivra dál dahkan mearrádusa gorrelogolaš geahpedeami áigemeriid birra. Ii leat dahkkon makkárge mearrádus dan birra ahte bohccot galget bággonjuvvot, nu mot medias lea boahtán ovdan. Dat ii ge doala deaivása ahte sis geain leat smávva ealut galget geahpedit seamma ollu go sii geain leat stuora ealut, čállá Eanadoallo- ja biebmodepartemeanta reivvestis Guovdageainnu suohkanii.

Eanandoallo- ja biebmodepartemeanta vástida reivve maid Guovdageainnu suohkana  sátnejođiheaddji lea  čállán guovvamánu 11. b. 2013:s bohccuid bággonjuovvama birra Oarje- Finnmárkku boazoguohtunguovllus.

Stuoradiggi gáibida ceavzilis boazodoalu
Álggos áigu Eanandoalo- ja biebmodepartemeanta šállošit go media bokte lea šaddan stuora eahpesihkkarvuođa boazologuheiveheami proseassa oktavuođas.

Eanandoalo- ja biebmodepartemeanta deattuha reivvestis Guovdageidnui ahte Stuoradiggi ii leat dahkan mearrádusa bohccuid bákkus njuovvat Oarje- Finnmárkku boazoguohtunguovllus. Stuoradiggi lea 2013 ođđajagimánus meannudan Riikarevišuvnna iskkadeami, man ceavzil boazodoallu lea Finnmárkkus, ja dan oktavuođas leat leamaš stuora vuordámušat dasa ahte boazologuheiveheapmi dál manná nu mot 2007 boazodoalolágaproseassain lea biddjon bajás. Stuoradiggi lea cealkán iežas ovttaoaivilis dasa ahte ráŋggáštusnjuolggadusat galget váldot atnui dárbbu mielde jus boazoeaiggádat eai mieđa unnidit boazologu.

Álbmotriekti: Ceavzilis boazodoallu
Departemeanta deattuha ahte eiseválddiin álbmotrievtti mielde lea ovddasvástádus sihkkarastet ahte boahttevaš buolvvat maid galget oažžut vejolašvuođa leat boazodoallit, ja dan bokte oažžut vejolašvuođa viidásetfievrridit sámi boazodoalokultuvrra. Boazologuheiveheami áigumuš lea juste  sihkkarastet ceavzilis ovdáneami boazodoaloealáhussii, vai boahttevaš buolvvat maid besset bargat bohccuiguin. Dat lea dehálaš go galgá sihkkarastet sámi boazodoalokultuvrra bisuheami.

Boazodoalus lea ovddasvástádus
Boazodoalus lea lága mielde ovddasvástádus dasa ahte boazolohku oktiivástida dainna mii lea mearriduvvon dohkkehuvvon geavahannjuolggadusain. Boazodoallolága mielde daddjo ahte álgovuolggalaččat galgá siida ráhkadit geahpedanplána mas ieža besset mearridit mot geahpedit mearriduvvon boazolohkui siidda siskkobealde.  

Lágas lea sekundáračoavddus dasa jus siida ii ráhkat geahpedanplána áigemeari sisa, mas daddjo ahte de galgá dahkkot nu gohčoduvvon “gorrelogolaš geahpedeapmi” boazologus.

Sis geain leat stuora ealut fertejit de geahpedit eambbo bohccuid go sii geain leat smávva ealut. Eará sániiguin sáhttá lohkát ahte čuoččuhusat mat mediain leat boahtán ovdán ahte buot boazoeaiggádat galget geahpedit seamma ollu, leat boastut, čállá Eanadoalo- ja biebmodepartemeantta.

Ii bággonjuovvan
Dan sivas go dušše moattes leat mearriduvvon áigemeari sisa ráhkadan geahpedanplánaid boazodoalolága mielde, de váldojuvvo lága gorrelogolaš geahpedeami njuolggadus atnui.

Boazodoalostivra lea dan dihte guovvamánu 26.-27.b. 2013:s dohkkehan áigemeriid gorrelogolaš geahpedeapmái. Geahpedeapmi sáhttá dáhpáhuvvat cehkiid mielde golmma jagi badjel, earret eará dan geažil go váldit vuhtii sin geat galget geahpedit stuorát boazologu. Mii áigut fas deattuhit ahte ii leat dahkkon mearrádus bággonjuovvamii, nu mot dan maŋemus áiggi mediain lea ovdanbuktojuvvon, čállá departemeanta.

Unnán buvttadeapmi addá unnán sisaboađu
Muhtun guovlluin lea erenoamáš unnán buvttadeapmi geahppa bohccuid geažil, miesehisvuođa geažil ja go leat ollu táhpat. Dutkan čájeha ahte dat ovdáneapmi eanas muddui lea čadnon alla boazolohkui. Dat dagaha ealáhusa heajos dillái go dat galggašii eallit iežas luondduvuođuin. Sisaboađut maiddái lea erenoamáš vuollin go lea beare unnán buvttadeapmi. 

Leat ollu boazodoalobearrašat geain ii leat eallámušvuođđu otná dilis go lea unnán buvttadeapmi ja unnán sisboahtu, nu ahte sii dárbbašit sisaboađuid ealáhusa olggobealde. Boazologuheiveheapmi dan boazolohkui maid Boazodoallostivrra lea mearridan, boahtá jođánit buoridit guohtundili, lasihit buvttadeami ja buktit buot boazodolliide eambbo sisaboađuid. Departemeantta oaivvilda ahte dat  lea mielde sihkkarastiime ahte eambbosat sáhttet eallit dainna sisaboađuin maid ealáhusas ožžot.

Ii oktage bággejuvvo heaitit
Bohtet ain leat boazodoallit geat eai sáhte eallit dušše sisaboađuiguin maid ealáhusas ožžot go sis leat beare unnán bohccot. Nugo odne ge, de sáhttet sii ieža mearridit áigot go doalahit doaluideaset, juogo dušše dan dahje lotnolagaid eará bargguin. Eiseválddit eai bágge ovttage eret ealáhusas boazologuheiveheami geažil.

Gaskaoamit sidjiide geat háliidit eret ealáhusas
Áššebeliid oktiibiddjon bargojoavku maid áššebealit ásahedje 2012 – 2013 boazodoalošiehtadusa šiehtadallamiin, lea čielggadan makkár gaskaoamit gávdnojit sidjiide geat háliidit eret ealáhusas. Okta konklušuvdna joavkkus lea ahte odne gávdnojit gaskaoamit maid sáhttá geavahit dan jovkui, muhto daid ferte váldit atnui ja heivehit ulbmiljovkui. Áššebealit soabadedje dán jagáš boazodoallošiehtadallamiin ahte dát bargu galgá čuovvoluvvot, dieđiha Eanadoallo- ja biebmodepartemeantta reivvestis Guovdageainnu suohkanii.