Historjjálaš arkiiva

Ruhtadanministtar Kristin Halvorsen:

- Bušeahtta mas leat čielga rukses-ruoná vuoruheamit

Historjjálaš arkiiva

Almmustahttináigodat Regjeringen Stoltenberg II

Almmustahtti: Ruhtadandepartemeanta

- Ráđđehusa bušeahttaárvalusas leat čielga vuoruheamit. Áŋgiruššamat dálkkádatáitagiid vuostá nannejuvvojit. Mii joatkit politihkain mii vuoruha oktasaš čálggu, dearvvašvuođa ja oahpahusa ovdalii vearrogeahpidemiid ja privatiserema. Oljoruđaid geavaheami vuođđun lea norgga ekonomiija nanu ovdáneapmi, lohká ruhtadanministtar Kristin Halvorsen.

- Ráđđehusa bušeahttaárvalusas leat čielga vuoruheamit. Áŋgiruššamat dálkkádatáitagiid vuostá nannejuvvojit. Mii joatkit politihkain mii vuoruha oktasaš čálggu, dearvvašvuođa ja oahpahusa ovdalii vearrogeahpidemiid ja privatiserema. Oljoruđaid geavaheami vuođđun lea norgga ekonomiija nanu ovdáneapmi, lohká ruhtadanministtar Kristin Halvorsen. Bušeahttaárvalusas joatkašuvvá vuoiggalaš juogadeapmi go vearut geahpeduvvojit stuora joavkkuid várás, ja čavgemat fas váikkuhit sidjiide geain leat stuora sisaboađut ja opmodagat.

Norgga ekonomiija lea maŋemus njealji jagis sakka ovdánan. Lea badjel golbmaloht jagi áigi dan rájes go ekonomiija lea ná bures ja jođánit ovdánan go dál dahká. Bargguhisvuohta ii leat ná vuollin leamaš goasii 20 jahkái. Dan áiggis go mii leat ráđđen, de leat goasii 50 000 olbmo beassan bargguhisvuođas bargui. Deaŧaleamos doaibma geafivuođa vuostá lea láhčit dili nu ahte nu ollusat go vejolaš ožžot barggu mainna dinejit eallinláibbi, lohká Kristin Halvorsen.

Ekonomalaš politihkka
- Norgga ekonomiija lea hui nanus ja mii fertet sihkkarastit ahte dat buorre ovdáneapmi ii bissehuvvo gollolassánemiid bokte mat gártet stuorábun go dan maid gilvoáitojuvvon suorgi nákce duostut áiggi vuollái. Nannen dihte dan ahte norgga ekonomiijja dássedis ovdáneapmi ain joatkašuvvá, de gártá petroleumsisaboađuid geavaheapmi maiddái 2008:s lassánit hiljáneappot go vurdojuvvon foandavuoittu lassáneapmi, cuige ruhtadanministtar Kristin Halvorsen.

Vearroprofiila mas lea vuoiggalaš juogadeapmi
-Ráđđehus nanne 2008:s vearrovuogádaga juohkinprofiilla ain eambbo. Mii sihkkut opmodatvearu oasusvuolideami, ja lasihit opmodatvearu sidjiide geain lea alla vearrogeatnegahtton opmodat ja unnán dábálaš sisaboahtu. Ásodagaid litnetárvu lassána 10 proseanttain, ja opmodatvearu vuođđogeasus lassána sakka vai eanebut geain leat smávva opmodagat besset eret dan vearus. Dalle leat 180 000 olbmo unnit geat dárbbašit máksit opmodatvearu 2008:s go 2007:s ledje. Bealli sis leat penšunisttat, lohká ruhtadanministtar Kristin Halvorsen. Ráđđehus evttoha lasihit fágasearvvimávssu gessosa, ja ráđđehus áigu ain čorget “suollemasvearuid”. Badjelmearálaš gebyrat unniduvvojit badjel 250 miljovnna kruvnnuin, earet eará go pássamáksu unniduvvo badjel beliin, 990 kruvnnos 450 kruvdnui.

Dálkkádatovddideapmi ja ruoná divvagat
- Ráđđehus áigu ollislaččat geavahit 24,6 miljárdda kruvnno dálkkádat- ja birasdoaimmaide 2008:s. Deaŧalaš doaimmat leat 690 miljovnna kruvnno energiijanuppástuhttumii, ođasmahtti energiijii ja energiijabeavttalmahttimii. Kårstø ja Mongstad CO2-gieđahallamiidda evttoha Ráđđehus juolludit 935 miljovnna kruvnno, ja ruovdemáđifierpmádaga investeremiidda, máŧasdoallamii ja doibmii evttohuvvo juolluduvvot 5,8 miljárdda kruvnno. Kollektiivaáŋgiruššamat nannejuvvojit maiddái go gávpogiid kollektiivajohtolaga sierradoarjja evttohuvvo lasihuvvot 234 miljovnna kruvdnui.

Ráđđehus evttoha juolludit 505 miljovnna kruvnno dálkkádateriid oastimii mas lea fápmudus dahkat šiehtadusaid oastit vel luoitineriid 3 600 miljovnna kruvnno rádjái. Ráđđehus evttoha maiddái lasihit juolludusa birasovddidanovttasbargui 480 miljovnna kruvnnuin, mas 400 miljovnna kruvnno biddjo dálkkádatovddidanovttasbargui.

Vearro- ja divatvuogádat gálgá ovddidit birasovdánahtti meanuid. Danne lassána boaldinoljju vuođđodivat seamma dássái go el-rávnnji divat. Siseatnama áibmojohtolatnuoskkideami unnideami várás, evttoha Ráđđehus lasihit jetparafiinna CO2-divvaga 10 evrriin lihttera nala. Ráđđehus evttoha lasihit dieseldivvaga 20 evrriin, ja nu movt ovdal lea dieđihan de evttoha birasheivehuvvon jahkedivvaga. Jahkedivat dieselfievrruin main váilu fabrihkas biddjojuvvon partihkalfilttár, lassána 100 kruvnnuin, ja eará fievrruid jahkedivat fas geahpeduvvo 330 kruvnnuin. Biiladivvagiid nuppástuhttin addá buori birasváikkuhusa go biilaeaiggáduššandivat rievdá biilageavahandivvagin, dadjá ruhtadanministtar Kristin Halvorsen.

Deaŧalaš vuoruheamit
Ráđđehus evttoha juolludit snoagga 3,9 miljárdda kruvnno divššohasmeannudeami buorideapmái ja buohcciviessoekonomiijja nannemii. 940 miljovnna kruvnno juolluduvvo Psyhkalaš dearvvašvuođa nannenplánii 2008:s, mas 392 miljovnna kruvnno manná buohcciviesuide. 2015 Fuolahusplána olis evttoha Ráđđehus ođđa investerendoarjaga buohccisiiddaide ja fuolahusásodagaide main fállet birrajándor fuolahusbálvalusaid.

Dáinna min árvalusain gielddaid ja fylkkagielddaid ekonomalaš rámma hárrái, lágidit mii nu ahte dikšun- ja fuolahussuorgi ain ovdána maiddái 2008:s. 10 000 ođđa jahkedoaimma ovdal 2009 leat olámuttus, muitala ruhtadanministtar Kristin Halvorsen.

- Mánáidskuvlaoahpahus nannejuvvo oktiibuot 5 vahkkodiimmuin 1.-4. ceahkis 2008 čavčča. Nuvttá ruonasšattuguin joatkit, ja nuvttá oahpponeavvoortnet joatkkaoahpahusas viiddiduvvo nu ahte maiddái joatkkaoahpahusa 3. ceahkki oažžu daid. Juolludusat dutkamii ja ovdánahttimii lassánit sullii 1,2 miljárdda kruvnnuin 2007 salderejuvvon bušeahta ektui. Stáhtabušeahta DjO-juolludusaid duohtalassáneapmi lea dalle sullii 3 proseantta. Dasto evttoha Ráđđehus lasihit Dutkan- ja ođasmahttinfoandda kapitála 6 miljárdda kruvnnuin.

-Ráđđehusa mihttu lea ollislaš mánáidgárdefálaldat buohkaide, ja 2008 bušeahtas evttohuvvo sullii 2,7 miljárdda kruvdnosaš duohtalassáneapmi mánáidgárddiid várrejuvvon juolludusaide. Mii láhčat dalle saji hukset eanet ođđa mánáidgárdesajiid, nu ahte galgat sáhttit olahit ollislaš mánáidgárdefálaldaga buohkaide 2008 mielde. Váhnemiidmáksu bisuhuvvo seamma dásis go 2007:s. Go leat olahan ollislaš mánáidgárdefálaldaga buohkaide, de galgá mánáidgárdesaji eanemusmáksu ain vuoliduvvot. Váhnemiid ekonomiija buorrána maiddái dannego mánáiddivššu váhnengessosa liigeoassi lasihuvvo 5 000 kruvnnos 15 000 kruvdnui juohke máná ovddas earret vuosttaža, dadjá ruhtadanministtar Kristin Halvorsen.

- Ollislaččat mielddisbuktá Ráđđehusa árvalus mearkkašahtti áŋgiruššamiid johtolatdoaimmaid, ealáhusovdánahttima ja guovlluid doaimmaid dáfus. Dáinna bušeahtain olahuvvojit buriin váriin sihke geaidno- ja ruovdemáđiijuolludusat Našovnnalaš johtolatplána guovtti jagi plánaáigodagas 2006-2009:s, dadjá ruhtadanministtar Kristin Halvorsen. Ráđđehus ovddida sierra maritiima strategiija ja evttoha dasa lasihit juolludusaid oktiibuot 100 miljovnna kruvnnuin. Dasto evttohuvvo ásahuvvot ođđa stáhtalaš investerenfoanda mas lea 2,2 miljárdda kruvdno kapitálan, mas 0,5 miljárdda kruvdno várrejuvvo mariina ealáhuseallimii.