Ođđa juohkinčoavdda spealloruđaid oktavuođas nanne valáštallanrusttegiid áŋgiruššamiid

Juohkinčoavdaga rievdadus, rusttegiid vuoruheapmi ja oassálastin vejolašvuođat leat váldoáššit valáštallandieđáhusas. – Valáštallan lea álbmotoamastus Norggas. Measta buohkat leat man nu  láhkai leamaš mielde organiserejuvvon valáštallamis. Mii hárjehallat maid eanet go ovdal. Ja mii vásihit ahte stuora oassi álbmogis leat mieleaiggádat go lágidat stuora doaluid. Norgga valáštallanmodeallas lea sáhka searvamis, eaktodáhtolašvuođas ja ovttastuhttimis, cealká kulturministtar Anniken Huitfeldt.

Ráđđehus ovddida otne stuoradiggedieđáhusa valáštallama birra St.dieđ.26 (2011-2012) “Den norske idrettsmodellen”. Dieđáhusa dehálaš mihttomearrin lea rusttegiid vuoruhit ja fálaldagaid heivehit vai buohkat geat háliidit sáhttet searvat fysalaš doaimmain.

-Lea stuora dárbu hukset eanet valáštallanrusttegiid dán riikkas vai eanebut sáhttet valáštallat, ja searvvit maid ožžot buoret vejolašvuođaid čađahit doaimmaidis, dadjá kulturministtar Anniken Huitfeldt.

- Muhto lea stuora gaska min riikka valáštallan rusttegiid huksendárbbus ja spealloruđaid oažžumis. Dát guoská erenoamážit olmmošvaljis guovlluide, čoahkkebáikkiide ja stuora gávpogiidda. Danne lea dárbu nanusmahttit valáštallansuorggi juohkinčoavdaga rievdadusaid bokte, cealkila kulturministtar.

Dieđáhusas ráđđehus dáhtu rievdadit ruhtaspealloláhka mearrádusa mii mudde Norsk Tipping AS badjebáhcaga juohkima. Árvaluvvo ovddidit ođđa juohkinčoavdaga dainna áigumušain ahte Norsk Tipping AS badjebáhcaga juohkima oktavuođas juohkit 64 proseantta valáštallandoaimmaide, 18 proseantta kulturdoaimmaide ja 18 proseantta humaniteara ja servodatberošteaddji organisašuvnnaide. Rievdadusat čađahuvvojit dađistaga jahkásaš bušeahttamearrádusaid bokte. Dat suorgi kultureallimis mii otne oažžu njuolgga spealloruđaid, oažžu dán mearrádusa mielde 50 proseantta eanet doarjaga go rievdadusat leat ollásit čađahuvvon. Kultuvrralaš skuvlalávka ja mánáid ja nuoraid kulturdoaimmat ruhtaduvvojit spealloruđaiguin.

Álbmotčoahkkádusa ja ássanminstara rievdadusaid geažil áigu Ráđđehus bidjat eanet návccaid hukset ja divodit valáštallanrusttegiid.   Ráđđehus háliida vuoruhit valáštallanrusttegiid mat dávjá geavahuvvojit, maid sáhttá geavahit máŋggalágan doaimmaide ja main lea alla gokčandássi ja girjáivuohta. Lassin ožžot vel gielddaidgaskasaš valáštallanrusttegat eanet doarjaga. Stuora gávpogat ja olmmošvaljis guovllut vuoruhuvvojit.

- Rusttetáŋgiruššan lea deháleamos doaibmabidju movttiidahttit álbmoga eanet lihkadit rumašlaččat, dadjá kulturministtar Huitfeldt.  –Mánát ja nuorat leat valáštallanpolitihka váldoulbmiljoavku, ja mii áigut erenoamážit nuoraide vuoruhit rumašlaš aktivitehtaid. Mii áigut maiddai bisuhit viiddis ja buriid lihkadanfálaldagaid mánáid várás, ja nannet valáštallandoaimmaid olbmuide geain leat vuoliduvvon doaibmannávccat, sihke váldovaláštallamis ja álbmotvaláštallamis. Lassin leat sii geat eai lihkat nu olu, dehálaš ulbmiljoavku, lohká kulturministtar.

Norgga valáštallanlihttu ja olympia ja paralympia komitea ruhtadoarjja bisuhuvvo alla dásis sihkkarastit dán valáštallamii buriid rámmaeavttuid ja viiddis valáštallanfálaldagaid.

Dainna eavttuin ahte juohkinčoavdda rievdaduvvo háliida ráđđehus:

• Hukset eanet valáštallanrusttegiid  erenoamážit olmmošvaljis guovlluide, čoahkkebáikkiide ja stuora gávpogiidda
• Nannet báikkálaš servviid ja joavkkuid  áŋgiruššamiid dainna lágiin ahte gitta 12,5 proseantta  Norsk Tipping AS valáštallandoaimmaid vástesaš badjebáhcagis  geavahuvvo doarjjaortnegiidda.
• Vuoruhit nuoraide valáštallanfálaldagaid maid lea álki fidnet ja eaige leat gilvalanvuđot fálaldagat, ja lágidit ovddidanguvllot nuoraidvaláštallamiid
• Lasihit doarjagiid mánáidvaláštallamii bisuhan dihte viiddis ja buorredásat doaimmaid dán ulbmiljovkui
• Láhčit dilálašvuođaid  vai olbmot geain leat vuoliduvvon doaibmannávccat sáhttet valáštallat sihke váldo- ja álbmotvaláštallan dásis
• Lasihit doarjaga váldovaláštallamii ja fuolahit ahte dat jođihuvvo fágalaš ja ehtalaš dohkkehuvvon rámmaid siskkobealde