Láhka spesialistadearvvašvuođabálvalusa jna. birra

Dearvvašvuođa- ja fuolahusdepartemeanta

Láhka spesialistadearvvašvuođabálvalusa jna. birra

Geahča lága geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (dearvvašvuođadoaimmahagat). Geahča ovddit lágaid geassemánu 19. b. 1969 nr. 57 ja cuoŋománu 28. b. 1961 nr. 2 kap. I ja V.

Kapihtal 1. Ulbmil ja doaibmasuorgi


§ 1-1. Lága ulbmil
Lága ulbmil lea earenoamážit:
1. ovddidit álbmotdearvvašvuođa ja eastadit buozalmasvuođa, váttuid, gillámuša ja doaibmahehttejumi,

2. leat mielde sihkkarastimin bálvalusfálaldaga kvaliteahta,

3. leat mielde ovddideamen ovttaárvosaš bálvalusfálaldaga,

4. leat mielde das ahte geavahit veahkkeváriid buoremus lági mielde,

5. leat mielde heiveheamen bálvalusfálaldaga divššohasaid dárbbuide, ja

6. leat mielde dahkamin bálvalusfálaldaga olahahttin divššohasaide.


§ 1-2. Lága doaibmasuorggit
Láhka gusto spesialistadearvvašvuođafálaldagaide, maid stáhta ja priváhtat lágidit dahje addet riikkas, go eará ii čuovo lága ovttaskas mearrádusain. 
Departemeanta sáhttá láhkaásahusa bokte dahje ovttaskas dáhpáhusas mearridit mii spesialistabálvalus lea.
Gonagas addá láhkaásahusaid lága geavaheami birra Svalbárddas ja Jan Mayenis, ja sáhttá mearridit sierra njuolggadusaid, main váldet vuhtii báikkálaš dilálašvuođaid. Gonagas sáhttá mearridit, galgetgo ja man viidát dat mearrádusat mat leat addojuvvon dán lágas, gustot olgoriikkas johtti norgalaš skiippaide, riikkaidgaskasaččat johtti norgalaš siviila girdiide, ja norgalaš nannánjuolggis bargi ráhkadusaide ja fievrruide.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93  (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

Kapihtal 2. Ovddasvástádusjuohku ja oppalaš doaimmat

§ 2-1. Stáhta ovddasvástádus spesialistadearvvašvuođabálvalusain 
Stáhtas lea badjeovddasvástádus das ahte veahkadahkii lágiduvvo vealtameahttun spesialistadearvvašvuođabálvalus.
Lasihuvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 2-1a. Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagaid ovddasvástádus spesialistadearvvašvuođabálvalusain
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagat galget fuolahit das ahte olbmuide, geain lea fásta ásodat dahje orrunbáiki dearvvašvuođaguovllus, lágiduvvojit spesialistadearvvašvuođabálvalusat institušuvnnas ja dan olggobealde, dan vuolde
1. buohcceviessobálvalusat,

2. medisiinnalaš laboratoriijabálvalusat ja radiologalaš bálvalusat,

3. akuhttamedisiinnalaš gearggusvuohta,

4. medisiinnalaš heahtedieđihanbálvalus, girdiambulánsabálvalus ja ambulánsabálvalus biillain ja vejolaččat fatnasiin,

5. fágaidgaskasaš spesialiserejuvvon dikšu gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheami vuostá, dan vuolde institušuvdnasajit maidda sáhttet váldit vuostá gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheddjiid sosialabálvaluslága vuođul, §§ 6-2 rájes gitta 6-3 rádjai,

6. sáhttu iskkadallamii dahje dikšumii gieldda- ja spesialistadearvvašvuođabálvalusa lusa ja

7. dikšunbargiid sáhttu.
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagat galget ovttaskas dearvvašvuođadoaimmahagas čujuhit institušuvnnaid, mat sáhttet váldit vuostá gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheddjiid sosiálabálvaluslága vuođul, §§ 6-2 rájes gitta 6-3 rádjai.
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat lea geatnegas veahkehit lihkuhisvuođain ja eará akuhtta dáhpáhusain dearvvašvuođaguovllus.  
Bálvalusaid nu go namahuvvon vuosttas lađđasis sáhttet guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagat ieža lágidit, dahje dat sáhttet dahkat soahpamuša daid hárrái eará lágideddjiiguin.
Departemeanta sáhttá láhkaásahusas bidjat gáibádusaid bálvalusaide, maid dát láhka siskkilda.  
Rievdaduvvon lágaiguin geassemánu 23. b. 2000 nr. 56 (fámus suoidnemánu 1. b. 2001 res. geassemánu 22. b. 2001 nr. 698 vuođul), geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-1 ektui, skábmamánu 28. b. 2003 nr. 96 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004), skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004 res. skábmamánu 28. b. 2003 nr. 1403 vuođul), geassemánu 25. b. 2004 nr. 46.

§ 2-1b. Gearggusvuođaplána
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat galgá ráhkadit gearggusvuođaplána geassemánu 23. b. 2000 lága nr. 56 mielde dearvvašvuođa ja sosiála gearggusvuođa birra institušuvnnaide ja bálvalusaide, main guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat galgá fuolahit, vrd. dán lága § 2-1 a. Gearggusvuođaplána galgá buohtalastojuvvot gielddaid, fylkkagielddaid ja eará guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagaid gearggusvuođaplánaiguin.  
Lasihuvvon lágain geassemánu 23. b. 2000 nr. 56 (fámus suoidnemánu 1. b. 2001 res. geassemánu 22. b. 2001 nr. 698 vuođul), rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-1a ektui.

§ 2-1c. Veahkki lihkuhisvuođain ja eará akuhtta dáhpáhusain
Juos dilit gáibidit dan, de galgá guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahaga dearvvašvuođabálvalus veahkehit eará guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagaid lihkuhisvuođain ja eará akuhtta dáhpáhusain. Veahki bivdá dat dearvvašvuođadoaimmahat, mii dárbbaša veahki. 
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat, mii oažžu veahki vuosttas lađđasa mielde, galgá buhttet čoggon goluid dan guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahahkii, mii lágida veahki, juos eará ii leat sohppojuvvon.  
Lasihuvvon lágain geassemánu 23. b. 2000 nr. 56 (fámus suoidnemánu 1. b. 2001 res. geassemánu 22.b. 2001 nr. 698 vuođul) rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-1b ektui.

§ 2-1d. Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahaga vejolašvuohta geavahit dearvvašvuođabargiid ovttaskas akuhtta dáhpáhusain
Lihkuhisvuođain ja eará akuhtta dáhpáhusain, mat dagahit earenoamáš olu divššohasaid, sáhttá guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat geatnegahttit dearvvašvuođabargiid, mat bálvalit guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagas ja institušuvnnain, maid guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat oamasta, dahkat dárkileappot čujuhuvvon barggu. 
Departemeanta sáhttá geatnegahttit doaktára leat mielde báikkálaš gádjunguovddážis.
Lasihuvvon lágain geassemánu 23. b. 2000 nr. 56 (fámus suoidnemánu 1. b. 2001 res. geassemánu 22. b. 2001 nr. 698 vuođul), rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b.  2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-1c ektui.

§ 2-2. Bealuštahttivuođa geatnegasvuohta
Dearvvašvuođabálvalusat mat lágiduvvojit dahje addojuvvojit dán lága mielde galget leat bealuštahttit.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-3 ektui.

§ 2-3. Departemantta mearrádusat riikkaviidosaš ja máŋggaguovllulaš funkšuvnnain ja spesialistadearvvašvuođabálvalusaid márkanfievrrideamis
Departemeanta sáhttá láhkaásahusain dahje ovttaskas dáhpáhusas addit mearrádusaid:
1. riikkaviidosaš ja máŋggaguovllulaš funkšuvnnain ja

2. dán láhkii gulli bálvalusaid márkanfievrrideamis, dan vuolde dihto márkanfievrridanvugiid gildosis.   
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-4 ektui.


§ 2-4. Vuordinlistoregistreren
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusaid
1. dakkár divššohasaid girjemis vuordinlisttuide, geat ohcet ja dárbbašit dearvvašvuođaveahki, maid dát láhka siskkilda,  

2. ovddasvástádusas skáhppot dihto vuoruhuvvon divššohasjoavkkuid registrerejuvvon divššohasaide dearvvašvuođaveahki almmolaš institušuvnnas, ja divššohasaid vuoigatvuođas ieža skáhppot dakkár dearvvašvuođaveahki, ja

3. guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagaid geatnegasvuođas raporteret aktiviteahtaloguid dain doaimmain, maid dat oamastit ja priváhta dearvvašvuođabálvalusain, maiguin dain leat soahpamušat.
Rievdaduvvon lágaiguin geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-5 ektui, juovlamánu 12. b. 2003 nr. 110 (fámus čakčamánu 1. b. 2004 res. njukčamánu 19. b. 2004 nr. 540 vuođul).  

§ 2-5. Oktagaslaš plána 
Dearvvašvuođadoaimmahat galgá ráhkadit oktagaslaš plána divššohasaide geat dárbbašit guhkálaš ja ovttastahtton fálaldagaid. Dearvvašvuođadoaimmahat galgá ovttasbargat eará lágideddjiiguin plána hárrái ja dan láhkai ovddidit ollislaš fálaldaga divššohasaide.
Departemeanta sáhttá láhkaásahusas addit dárkilut mearrádusaid das guđe divššohasjoavkkuid geatnegasvuohta siskkilda, ja plána sisdoalus.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-6 ektui.

Kapihtal 3. Erenoamáš geatnegasvuođat ja doaimmat

§ 3-1. Hohpolaš veahkki
Buohcceviesut ja riegádahttinlanjat galget vajot váldit vuostá divššohasaid, geat dárbbašit somáhtalaš dearvvašvuođaveahki, go áššedieđuid mielde ferte navdit ahte dat veahkki, maid institušuvdna dahje ossodat sáhttá lágidit, lea duohta vealtameahttun. Institušuvdna dahje ossodat galgá váldit vuostá divššohasaid iskkadeapmái ja jus vealtameahttun, dikšui. 
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat galgá čujuhit, galle dearvvašvuođainstitušuvnna dahje dakkár institušuvnnaid ossodaga dearvvašvuođaguovllus leat vealtameahttumat, main lea vásttolaš geatnegasvuohta daid divššohasaid ektui, geat dárbbašit psykiatriija dearvvašvuođaveahki.
Hohpolaš veahki lágidangeatnegasvuohta dán mearrádusa vuođul ii ollašuva, jus institušuvdna dahje ossodat diehtá ahte vealtameahttun veahki lágidit earát, geat dilálašvuođaid dáfus leat lagabus veahkehit rivttes áigge.
Bargoaddi sáhttá geatnegahttit dakkár institušuvnnain virgáduvvon dearvvašvuođabargiid, mat leat namahuvvon vuosttas ja nuppi lađđasis, vuolgit veahkehit olbmo gii dárbbaša hohpolaš veahki.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa hohpolaš veahki lágidangeatnegasvuođa dárkilut sisdoalus.
Rievdaduvvon lágaiguin geassemánu 23. b. 2000 nr. 56 (fámus suoidnemánu 1. b. 2001 res. geassemánu 22. b. 2001 nr. 698 vuođul), geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 3-1a. Láhkaásahusat geatnegasvuođas ásahit sajiid gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheami akuhttadikšui
Gonagas sáhttá addit láhkaásahusaid das, ahte guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagain galget leat sajit gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheami fáhkkadikšui.
Lasihuvvon lágain skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1.b. 2004 res. skábmamánu 28. b. 2003 nr. 1403 vuođul).

§ 3-2. Journála- ja diehtojuohkinvuogádagat
Dearvvašvuođainstitušuvdna maid dát láhka siskkilda, galgá fuolahit ahte institušuvnna journála- ja diehtojuohkinvuogádagat leat bealuštahttit.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa journála- ja diehtojuohkinvuogádagaid doallamis, sisdoalus ja ásaheamis.
Gonagas sáhttá láhkaásahusas addit dárkilut mearrádusaid elektrovnnalaš journála geavahusa birra, ja sáhttá dan oktavuođas gáibidit oahpahusa ja doaimmaid, mat galget sihkkarastit ahte earrásat eai oaččo dieđuid dahje beasa journálii.

§ 3-3. Dieđihangeatnegasvuohta fylkka dearvvašvuođagehččui
Dearvvašvuođainstitušuvdna maid dát láhka siskkilda, galgá fylkka dearvvašvuođagehččui jođáneamos lági mielde dieđihit čálalaččat mearkkašahtti olmmošvahágiid birra, mat divššohassii šaddet dearvvašvuođabálvalusa lágideami čuovvumuššan dahje jus divššohas vahágahttá nuppi. Dáhpáhusat main livčče sáhttán šaddat mearkkašahtti olmmošvahágat, galget maid dieđihuvvot.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa dieđáhusaid sáddema birra nu go namahuvvon vuosttas lađđasis, ja dakkár dieđáhusaid dárkilut sisdoalu birra. Departemeanta sáhttá maid mearridit ahte dearvvašvuođabálvalusat, mat eai leat čadnon dearvvašvuođainstitušuvdnii, galget siskkilduvvot dieđihangeatnegasvuhtii vuosttas lađđasa mielde.   
Rievdaduvvon lágain borgemánu 29. b. 2003 nr. 87 (fámus čakcamánu 1. b. 2003 res. borgemánu 29. b. 2003 nr. 1092 vuođul).

§ 3-4. Kvalitehtalávdegoddi
Dearvvašvuođainstitušuvnnat maid dát láhka siskkilda, galget ásahit kvalitehtalávdegotti siskkáldas dárkkisteami oassin, maid institušuvdna lea geatnegahtton čađahit njukčamánu 30. b. 1984 lága nr. 15 § 3 vuođul, stáhta dearvvašvuođabálvalusaid geahču birra. Lávdegoddi sáhttá jávohisvuođageatnegasvuođa hehttekeahttá gáibidit dieđuid, mat leat vealtameahttumat barggu čađaheapmái.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa kvalitehtalávdegottiid barggus, dan vuolde diehtojuohkimis divššohasaide ja lávdegotti lahtuid bealatkeahtesvuođas.

§ 3-5. Oahpahussii ja ohppui oassálastima birra
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagat galget fuolahit ahte dearvvašvuođafágalaš ohppiid, fidnoohppiid, studeanttaid, turnuskandidáhtaid ja spesialisttaid oahpahus- ja oahppodárbbut gokčojuvvojit dearvvašvuođaguovllus.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusaid geatnegasvuođas oassálastit oahpahussii ja ohppui, dan vuolde priváhta dearvvašvuođainstitušuvnnaid geatnegasvuođas.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 3-6. Ereliiggán geatnegasvuođat mánáid institušuvdnaorruma oktavuođas
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa dearvvašvuođainstitušuvnnaid ereliiggán geatnegasvuođain mánáid ektui, mat orrot institušuvnnain, dan vuolde mearrádusaid oapmahaččaid borramuš-, mátke- ja ijastallangoluid gokčamis, go sii máná dihtii orrot institušuvnnas stuorra osiid jándoris.

§ 3-7. Divššohasovddasvástideaddji doaktára birra ee.
Departemeanta sáhttá láhkaásahusas addit mearrádusaid divššohasovddasvástideaddji doaktára birra ja vásttolaš ortnegiid eará dearvvašvuođabargiid joavkkuide.

§ 3-8. Buohcceviesuid doaimmat
      Buohcceviesut galget erenomážit fuolahit čuovvovaš doaimmain:
1. divššohasdivššus,

2. dearvvašvuođabargiid oahpus, 

3. dutkamis, ja

4. divššohasaid ja oapmahaččaid oahpaheamis.

§ 3-9. Buohcceviesu jođiheapmi
Buohcceviessu galgá organiserejuvvot nu ahte juohke dásis lea ovddasvástideaddji jođiheaddji. Departemeanta sáhttá láhkaásahusas gáibidit ahte jođiheaddjis galgá leat dihto gelbbolašvuohta.
Jus bealuštahttivuođa gáibádusa ektui lea vealtameahttun, galget medisiidnafágalas ráđđeaddit válljejuvvot. 
§ 3-10. Oahppu, lassioahppu ja joatkkaoahppu
Doaimmahagain, mat lágidit dearvvašvuođabálvalusaid, maid dát láhka siskkilda, galget fuolahit ahte virgáduvvan dearvvašvuođabargiide lágiduvvo dakkár oahppu, lassioahppu ja joatkkaoahppu, mat leat gáibiduvvon vai juohkehaš sáhttá doaimmahit barggus bealuštahtti vugiin.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 2-7 ektui.

§ 3-11. Diehtojuohkima birra
Dearvvašvuođainstitušuvnnain, maid dát láhka siskkilda, lea geatnegasvuohta juohkit viidáseappot daid dieđuid, mat leat vealtameahttumat vai álbmot sáhttá fuolahit vuoigatvuođainis, vrd. divššohasvuoigatvuođalága § 2-1, § 2-2, § 2-3, § 2-4 ja § 2-5.
Dearvvašvuođainstitušuvnnain, maid dát láhka siskkilda, lea geatnegasvuohta juohkit dakkár dieđuid, maid divššohasas lea vuoigatvuohta vuostáiváldit divššohasvuoigatvuođalága § 3-2 maŋimuš lađđasa mielde.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa vuosttas ja nuppi lađđasis namahuvvon diehtojuohkingeatnegasvuođa dárkilut sisdoalu birra.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr.1417 vuođul) paragráfalohku rievdaduvvon § 2-8 ektui.

§ 3-12. Sosiálabálvalusa čujuheapmi
Dearvvašvuođainstitušuvdna, maid dát láhka siskkilda, galgá árvvoštallat sosiálabálvalusa čujuheami divššu hárrái, nu go namahuvvon § 2-1a vuosttas lađđasa 5. čuoggás.
Gonagas sáhttá mearridit dárkilut láhkaásahusaid sosiálabálvalusa vejolašvuođain čujuhit dikšui nu go namahuvvon § 2-1a vuosttas lađđasa 5. čuoggás.
Lasihuvvon lágain skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004 res. skábmamánu 28. b. 2003 nr.1403 vuođul).

§ 3-13. Dieđiheapmi geahččoeiseválddiide
Dearvvašvuođainstitušuvdna maid dát láhka siskkilda galgá dárbbašmeahttumit ájahalakeahttá dieđihit fylkka dearvvašvuođagehččui sisačálihemiid hárrái, mat dahkkojuvvojit sosiálabálvaluslága §§ 6-2 ja 6-2a vuođul. Maiddái sisačáliheamit, mat dahkkojuvvojit sosiálabálvaluslága § 6-3 vuođul, galget dieđihuvvot, jus miehtan lea dahkkojuvvon dan oktavuođas, go sirdojuvvo njuolga dakkár orrumis, man láhkavuođđu lea sosiálabálvaluslága §§ 6-2 dahje 6-2a.
Lasihuvvon lágain skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004 res. skábmamanu 28. b. 2003 nr. 1403 vuođul).

§ 3-14. Máhcahanvejolašvuohta gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheami js. divššus báhtareame maŋŋá
Jus giinu lea institušuvnnas sosiálabálvaluslága §§ 6-2, 6-2a dahje 6-3 vuođul, sáhttá institušuvdna ráddjet vejolašvuođa vuolgit institušuvnnas dan muddui, go dat lea vealtameahttun mearrádusa ulbmila vuođul.
Sosiálabálvaluslága § 7-11 mearrádusat ja daid vuođul addojuvvon mearrádusat, gustojit vásttolaččat bálvalusaide nu go namahuvvon § 2-1a vuosttas lađđasa 5. čuoggás.
Gonagas sáhttá addit láhkaásahusaid, main leat dárkilut mearrádusat máhcaheamis institušuvnnas báhtareami maŋŋá, go sajusteapmi lea dahkkojuvvon sosiálabálvaluslága §§ 6-2, 6-2a dahje 6-3 vuođul, dan vuolde buktinovddasvástádusa, geavatlaš čađaheami ja áššemeannudeami njuolggadusat.
Lasihuvvon lágain skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004 res. skábmamánu 28. b. 2003 nr. 1403 vuođul).

§ 3-15. Dieđiheapmi sosiálabálvalussii olggosčáliheami oktavuođas
Go olggosčáliheapmi bálvalusas, nu go namahuvvon § 2-1a vuosttas lađđasa 5. čuoggás, berre mielddisbuktit doaimmaid sosiálabálvalusa beales, ja divššohas dan sávvá, de galgá dieđihit sosiálabálvalussii olggosčáliheami birra buori áiggis ovddalgihtii. Olggosčáliheapmi galgá plánejuvvot ja dasa galgá ráhkkanuvvot ovttasbarggus oasálaččaiguin. Olggosčáliheapmi sosiálabálvaluslága §§ 6-2 ja 6-2a vuođul dahkkojuvvon sisačáliheami maŋŋá galgá álo dieđihuvvot sosiálabálvalussii.
Lasihuvvon lágain skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004 res. skábmamánu 28. b. 2003 nr. 1403 vuođul).

Kapihtal 4. Dearvvašvuođainstitušuvnnaid ja dearvvašvuođabálvalusaid dohkkeheapmi. Doavtterjuohku

Bajilčála rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 4-1. Dearvvašvuođainstitušuvnnaid ja dearvvašvuođabálvalusaid dohkkeheapmi
Departemeanta ferte dohkkehit buohcceviesu, ovdalgo dat sáhttá lágidit dearvvašvuođabálvalusaid.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa dan hárrái ahte gáibiduvvo departemeantta dohkkeheapmi
a) earalágan dearvvašvuođainstitušuvnnain ja dearvvašvuođabálvalusain go mat leat namahuvvon vuosttas lađđasis,
b) dakkár dearvvašvuođainstitušuvnnaid dahje dearvvašvuođabálvalusaid mearkkašahtti rievdadusaid hárrái, mat leat jo dohkkehuvvon.
Go dohkkeheami addin árvvoštallojuvvo, de sáhttá earret eará deattuhuvvot leatgo servodatlaš dahje fágalaš ákkat dearvvašvuođainstitušuvnna dahje dearvvašvuođabálvalusa dohkkeheami beales, siskkilduvvogo dearvvašvuođainstitušuvdna dahje dearvvašvuođabálvalus guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagaid ráhkadan plánaide, vrd. lága geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 dearvvašvuođadoaimmahaga ee. birra, § 34, ja orrot go dat bálvalusat bealuštahttit, mat lágiduvvojit divššohasaide.
Departemeanta sáhttá juohke ovttaskas dáhpáhusas čatnat dohkkeheapmái dakkár eavttuid, mat gáibiduvvojit sihkkarastin dihte dán lága ja dán lága vuođul addojuvvon mearrádusaid ollašuvvama.    
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 4-2. Doavtterjuohku
Departemeanta sáhttá juohke jagi mearridit:
1. galle ođđa spesialistadoavttervirggi guđege medisiinnalaš spesialitehtii sáhttet ásahuvvot dearvvašvuođainstitušuvnnain ja dearvvašvuođabálvalusain, mat ožžot doaibma- ja bajásdoallandoarjaga guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagas dahje stáhtas,

2. galle ođđa priváhta spesialistadoaimmahaga jođiheami šiehtadusvuođu guđege guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat sáhttá ásahit ja

3. galle ođđa spesialistadoavttervirggi guđege medisiinnalaš spesialitehtas sáhttet ásahuvvot stáhta dearvvašvuođainstitušuvnnain ja dearvvašvuođabálvalusain.
Ođđa virggiid ja šiehtadusvuođuid logut, nu go namahuvvon vuosttas lađđasis, almmuhuvvojit guđege dearvvašvuođaguovllu oktasaš rámman, mii juohkása iešguđege medisiinnalaš spesialitehtaide.
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagat juogadit virggiid nu go namahuvvon vuosttas lađđasis. Departemeanta sáhttá bidjat eavttuid juogadeapmái.
Departemeanta sáhttá láhkaásahusain addit dárkilut njuolggadusaid dán mearrádusa dievasmahttimii ja ollašuhttimii.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul, paragráfalohku rievdaduvvon § 5-5 ektui.

Kapihtal 5. Ruhtadeapmi

Bajilčála rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 5-1. Divššohasa ássanguovlu
Ássanguovlun galgá rehkenastojuvvot dat dearvvašvuođaguovlu, mas divššohasas lea fásta ásodat. Jus divššohasas ii leat fásta ásodat, galgá dat dearvvašvuođaguovlu gos su fásta orrunsadji lea, rehkenastot ássanguovlun.
Divššohasa ektui gii orru institušuvnnas dahje priváhta dikšobáikkis, man ássangoluid servodat dán lága mielde gokčá ollásit dahje muhtin muddui, galgá dilli dan áiggis go divššohas váldui vuostá institušuvdnii dahje dikšobáikái, biddjot vuođđun.
Dassážii go mánná deavdá 16 jagi, lea sus seamma ássanguovlu go váhnemiin dahje dan váhnemis geainna mánná ássá dahje maŋimuš ásai. Mánáid ektui geat devdet 16 jagi dan botta go sii orrot institušuvnnas dahje dikšobáikkis, nu go namahuvvon nuppi lađđasis, ja jos orrun ain joatkašuvvá, de galgá ássanguovlun adnot seammá guovlu, go ovdal máná 16 jagi deavdima.
Departemeanta mearrida eahpádusáššiin gos lea divššohasa ássanguovlu.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul) paragráfalohku rievdaduvvon § 6-5 ektui.

§ 5-2. Ruovttoluottamáksingáibádusat divššohasa ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahahkii
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahaga dikšo- ja fuolahangoluid, ja mátkegoluid dikšobáikái galgá divššohasa ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat gokčat, vrd. § 5-1. Seamma guoská maid dikšo-, fuolahan- ja mátkegoluide, go lágideaddjin leat eará bálvaluslágideaddjit, main lea šiehtadus guovllulaš divššohasa ássanguovllu dearvvašvuođadoaimmahagain, vrd. § 2-1a. Mielladearvvašvuođadivššu čađaheamis gokčá divššohasa ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat maiddái eará goluid.
Divššohasa ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat galgá gokčat dikšo- ja fuolahangoluid go riikkaidgaskasaš šiehtadusaid vuođul lea vuoigatvuohta mátkkoštit olgoriikii oažžut vealtameahttun divššu. Dát guoská maiddái go eará norgga eiseváldit ovddalgihtii leat máksán supmi olgoriikkalaš bálvaluslágideaddjái.
Divššohasa ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat galgá gokčat dikšo-, fuolahan- ja mátke- ja orrungoluid ja vealtameahttun mielčuovvu mátke- ja orrungoluid, go divššohasas lea vuoigatvuohta vealtameahttun dearvvašvuođaveahkkái divššohasvuoigatvuođalága § 2-1 njealját dahje viđát lađđasa vuođul, ja go eará norgga eiseváldi lea ovddalgihtii máksán supmi norgalaš dahje olgoriikkalaš bálvaluslágideaddjái.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa goluid rehkenastimis nu go namahuvvon vuosttas ja nuppi lađđasis, ja sáhttá mearridit seamma ruovttoluottamáksineriid ovtta dahje máŋgga institušuvdnajovkui.
Divššohasa ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat, vrd. § 5-1, gokčá laboratoriija- ja røntgenbálvalusgoluid dušše, jus ássanguovllu guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahat lea šiehttan dan hárrái dainna gii dakkár bálvalusaid lágida. Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagat galget almmuhit, guđe medisiinnalaš laboratoriijaiguin ja røntgeninstituhtaiguin sis lea šiehtadus. Departemeanta sáhttá láhkaásahusas addit dárkilut mearrádusaid laboratoriija- ja røntgenbálvalusaid ruhtadeami ektui, dan vuolde gaskaboddasaš ortnegiin.
Rievdaduvvon lágaiguin geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 6-6 ektui, skábmamánu 28. b. 2003 nr. 96 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004), juovlamánu 12. b. 2003 nr. 110, (fámus čakčamánu 1. b. 2004 res. njukčamánu 19. b. 2004 nr. 540 vuođul).  

§ 5-3. Dakkár divššohasa goluid gokčan, geas ii leat ássanbáiki riikkas 
Divššohas geas ii leat ássanbáiki riikkas, galgá ieš gokčat dikšo- ja fuolahangoluid. Jus divššohas ii sáhte gokčat goluidis, de galgá dearvvašvuođainstitušuvdna dahje bálvaluslágideaddji, geasa ášši guoská, daid gokčat.
Álbmotoadju galgá gokčat dakkár divššohasa dikšo- ja fuolahangoluid, geas ii leat ássanbáiki riikkas, jus son lea oadjovuostáiváldi álbmotoadjolága vuođul dahje lea doarjjavuoigadahtton guovttebealat šiehtadusa bokte, mii lea dahkkojuvvon nuppiin stáhtain.
Stáhta galgá gokčat bákkolaš mielladearvvašvuođadivššu čađahangoluid.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 6-7 ektui.

§ 5-4. Gozihanlávdegotti doaibmagoluid gokčan
Stáhta gokčá gozihanlávdegotti doaibmagoluid, vrd. mielladearvvašvuođadivššu ásahan-ja čađahanláhka § 6-1.
Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa dan birra makkár goluid vuosttas lađas siskkilda. 
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 6-8 ektui.

§ 5-5. Divššohasaid iešmáksu
      Departemeanta sáhttá addit láhkaásahusa
1. divššohasaid máksima birra poliklinihkalaš divššu ovddas institušuvnnain, spesialistadoaktára luhtte ja klinihkalaš psykologiija spesialistta luhtte, dan vuolde máksimis beassamis maŋŋonan divššu/iskkademiid dahje dárkkistemiid oktavuođas,

2. divššohasaid máksima birra diŋgojuvvon diimmuid ovddas, maid sii eai leat geavahan poliklinihkas, spesialistadoaktára luhtte ja klinihkalaš psykologiija spesialistta luhtte,

3. vejolašvuođa birra mearridit ahte divššohasat geat orrot guhkesáiggeinstitušuvnnain ollásit dahje muhtin muddui, galget gokčat 25 proseantta fuolahangoluin, go dat lea govttolaš divššohasa ruhtadili ektui. Buhtadus ii sáhte váldot reaidaruhtamáksimiin, maid divššohas oažžu álbmotoadjolága vuođul, iige ruđain mat bohtet dakkár doarjagiin,

4. divššohasaid máksimiid birra iskkadallan- ja dikšunmátkkiid oktavuođas, dan vuolde ovttaskas divššohasjoavkkuid máksimis beassama hárrái,

5. divššohasaid máksima birra dakkár lášmmodahttininstitušuvnnain, ja eará priváhta veajuiduhttininstitušuvnnain orrumis, main leat doaibmašiehtadusat guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagain, dan vuolde ovttaskas divššohasjoavkkuid máksimis beassama birra.
Rievdaduvvon lágaiguin geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 6-9 ektui, skábmamánu 28. b. 2003 nr. 96 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004), juovlamánu 21. b. 2005 nr. 127 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2006).
§ 5-6. Doaibmadieđuid háhkan
Departemeanta sáhttá gáibidit ovdanbuktit almmolaččat ruhtaduvvon spesialistadearvvašvuođabálvalusa bušeahta, rehketdoalu ja eará dieđuid dan doaimma birra.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 6-2 ektui.

Kapihtal 6. Jávohisvuođageatnegasvuohta, dieđihangeatnegasvuohta ja bagadangeatnegasvuohta

Bajilčála rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 6-1. Jávohisvuođageatnegasvuohta
Juohkehaččas gii doaimmaha bálvalusa dahje barggu dearvvašvuođainstitušuvnna ovddas maid dát láhka siskkilda, lea jávohisvuođageatnegasvuohta hálddašanlága vuođul §§ 13, 13 e rádjai.
Jávohisvuođageatnegasvuohta gusto maiddái divššohasa riegádanbáikki, riegádanbeaivvi, persovdnanummira, riikkavulošvuođa, siviilaseađu, ámmáha, ásodaga ja bargosaji hárrái. Dieđut divššohasa orrunbáikki ektui sáhttet dattetge addojuvvot, jus lea čielggas ahte dat eai vahágahte luohttámuša dearvvašvuođainstitušuvdnii.
Dieđut eará hálddašanorgánaide hálddašanlága § 13 b nr. 5 ja 6 vuođul sáhttet dušše addojuvvot, jus dat lea vealtameahttun doaimmaid čađaheapmái dán lága vuođul, dahje eastadan dihte mearkkašahtti heakkavára dahje duođalaš vahága geannu dearvvašvuhtii.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul) paragráfalohku rievdaduvvon § 7-1 ektui.

§ 6-2. Dieđihangeatnegasvuohta stáhta dearvvašvuođagehččui ja fylkka dearvvašvuođagehččui
Juohkehaš gii doaimmaha bálvalusa dahje barggu dearvvašvuođainstitušuvnna ovddas maid dát láhka siskkilda, galgá ávžžuhusa vuođul addit stáhta dearvvašvuođagehččui dahje fylkka dearvvašvuođagehččui dieđuid, maid geahččoorgána atná vealtameahttumin čađahan dihte doaimmaidis dán lága, láhkaásahusa dahje instruvssa vuođul. Dat gii galgá addit dieđuid vuosttas čuoggá vuođul, galgá maiddái stáhta dearvvašvuođageahču ja fylkka dearvvašvuođageahču luoitit doaimma ollái.
Dat gii galgá addit dieđuid vuosttas lađđasa mielde, dahje gii hálida addit dieđuid stáhta dearvvašvuođagehččui dahje fylkka dearvvašvuođagehččui iežas álgagiin, sáhttá dan dahkat jávohisvuođageatnegasvuođa hehttekeahttá, jus dat navdojuvvo vealtameahttumin geahččoorgána doaimmaid ovddideapmái lága, láhkaásahusa dahje instruvssa mielde.
Dieđut, mat leat addojuvvon stáhta dearvvašvuođagehččui dahje fylkka dearvvašvuođagehččui dán mearrádusa vuođul, sáhttet jávohisvuođageatnegasvuođa hehttekeahttá ovdanbiddjot áššedovdiide cealkámušaid vuođđun dahje diehtun departementii.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 7-2 ektui, borgemánu 29. b. 2003 nr. 87 (fámus čakčamánu 1. b. 2003 res. borgemánu 29. b. 2003 nr. 1092 vuođul).

§ 6-3. Geatnegasvuohta bagadit gielddadearvvašvuođabálvalusa
Dearvvašvuođabargit, geat leat virgáduvvon stáhta dearvvašvuođainstitušuvnnain maid dát láhka siskkilda, dahje geat ožžot doarjaga doaibmaseaset guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagas, galget rávvet ja bagadit gielddadearvvašvuođabálvalusa, ja addit daid dieđuid dearvvašvuođadiliid birra, mat gáibiduvvojit vai gielddadearvvašvuođabálvalus sáhttá čađahit doaimmaidis lága ja láhkaásahusa mielde.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 7-4 ektui.

§ 6-4. Bolesveahkki
Dearvvašvuođabargit sáhttet jávohisvuođageatnegasvuođa hehttekeahttá addit jávohisvuođavuloš dieđuid, go dat lea vealtameahttun oažžun dihte bolesveahki ollašuhttit bággomearrádusaid gárihuhttinávdnasiid boasttugeavaheaddjiid hárrái sosiálabálvaluslága §§ 6-2 ja 6-2a vuođul dahje sosiálabálvaluslága § 6-3 eavttuid vuođul. Bolesis lea geatnegasvuohta fállat dakkár veahki.
Lasihuvvon lágain skábmamánu 28. b. 2003 nr. 99 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2004 res. skábmamánu 28. b. 2003 nr. 1403 vuođul).

Kapihtal 7. Geasku

Bajilčála rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 7-1.  Geasku
Jus dearvvašvuođabálvalusat maid dát láhka siskkilda, doaimmahuvvojit dan láhkai ahte dat leat lága dahje lága vuođul addojuvvon mearrádusaid vuostá, ja jus sáhttá navdit ahte doaimmas leat vahátlaš váikkuhusat divššohasaide, de stáhta dearvvašvuođageahčču addit geaskku dilálašvuođaid njulgema hárrái. Jus stáhta dearvvašvuođageahčču atná vealtameahttumin, dat sáhttá geatnegahttit giddet dearvvašvuođainstitušuvnna.
Geatnegahttin nu go namahuvvon vuosttas lađđasis galgá sisttisdoallat áigemeari goassážii dilli galgá leat njulgejuvvon.
Geatnegahttin nu go namahuvvon vuosttas lađđasis sáhttá guoddaluvvot dahje rievdaduvvot váidaleami haga hálddašanlága VI kapihtala vuođul njuolggadusaid mielde dan departemeanttas, maid Gonagas mearrida. Váidaleapmi galgá maŋidit ollašuhttima, jus stáhta dearvvašvuođageahčču ii mearrit ahte mearrádus galgá ollašuhttojuvvot vajot.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 8-1 ektui.

§ 7-2. Bággensáhkku
      Geatnegahttimis, mii dahkkojuvvo dán lága vuođul, stáhta dearvvašvuođageahčču sáhttá mearridit jotkkolaš bággensáhku juohke beaivái/vahkkui/mánnui, mii vássá geatnegahttima ollašuhttináigemeari maŋŋá, dassážii go geatnegahttin ollašuhttojuvvo. Bággensáhkku sáhttá maid mearriduvvot ovttagearddesáhkkun. Stáhta dearvvašvuođageahčču sáhttá guođđit gáibitkeahttá čoggon bággensáhku.
Lasihuvvon lágain juovlamánu 13. b. 2002 nr. 78 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2003 res. juovlamánu 13. b. 2002 nr. 1600 vuođul).

Kapihtal 8. Fápmuiboahtin, gaskaboddasaš mearrádusat, eará lágaid rievdadusat jna.

Bajilčála rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul).

§ 8-1. Riikkaidgaskasaš šiehtadusa ollašuhttin
Gonagas sáhttá addit láhkaásahusaid, mat leat vealtameahttumat ollašuhttin dihte riikkaidgaskasaš šiehtadusaid.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 9-1 ektui.

§ 8-2. Fápmuiboahtin
Láhka boahtá fápmui dan beaivvi rájes maid Gonagas mearrida.1 Gonagas sáhttá mearridit ahte lága ovttaskas mearrádusat bohtet fápmui iešguđet áiggiid.
Fápmuiboahtinbeaivvi rájes fámuhuhttojit čuovvovaš lágat: Láhka geassemánu 19. b. 1969 nr. 57 buohcceviesuid jed. birra, láhka cuoŋománu 28. b. 1961 nr. 2 mielladearvvašvuođadivššu birra kapihtal I, V ja §§ 21 a, 21 b ja 22.
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 9-2 ektui.

1 Ođđajagemánu 1. b. 2001 rájes res. juovlamánu 1. b. 2000 nr. 1196 earret § 2-6 ja §9-4 nr. 3, mat biddjojedje fápmui suoidnemánu 1. b. 2001 res. geassemánu 8. b. 2001 nr. 595 vuođul.

§ 8-3. Divššohasat mielladearvvašvuođadivššu priváhta fuolaheamis
Guovllulaš dearvvašvuođadoaimmahagain lea geatnegasvuohta doalahit priváhta fuolahanortnega nu go namahuvvon mielladearvvašvuođadikšolágas cuoŋománu 28. b. 1961 nr. 2.1 .
Priváhta fuolaheapmi bákkolaš mielladearvvašvuođadikšun sáhttá ovttaskas divššohasa guovdu jotkojuvvot dušše, jus suoidnemánu 2. b. 1999 lága nr. 62 bákkolaš mielladearvvašvuođadivššu ásaheami ja čađaheami birra (mielladearvvašvuođadikšolága) § 3-3 ja § 3-9 eavttut leat ollašuvvan.
Gonagas addá dárkilut láhkaásahusaid priváhta fuolaheami čađaheami birra, dan vuolde fuolahanšiehtadusaid geavahusa birra ja divššohasaid medisiinnalaš čuovvuleami ovddasvástádusa birra.
 
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 9-3 ektui.

1 Fámuhuhtton.

§ 8-4. Rievdadusat eará lágain
       - - -
Rievdaduvvon lágain geassemánu 15. b. 2001 nr. 93 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2002 res. juovlamánu 14. b. 2001 nr. 1417 vuođul), paragráfalohku rievdaduvvon § 9-4 ektui.

Láhka spesialistadearvvašvuođabálvaluslága rievdadusaid ee. birra (Buohcciidsáhtu ruhtadanovddasvástádus ja dearvvašvuođabargiid mátkegolut).
V. Fápmuiboahtin ja gaskaboddasaš mearrádusat
1. Láhka boahtá fápmui ođđajagemánu 1. b. 2004.

2. Virgeolbmuidlága § 13 nr. 2 - 6 ovdavuoigatvuođa birra nuppi stáhtavirgái ja vuordinbálkká birra galgá dan oktavuođas, go virgeolbmuid sirdet oadjoetáhtas stáhta dearvvašvuođabálvalussii, ain gustot daid bargiid hárrái, geat celkojuvvojit eret virggiineaset dilálašvuođaid geažil nu go namahuvvon virgeolbmuidlága § 13 nr. 1 bustávain a, b, ja c. Ovdavuoigatvuohta nuppi stáhtavirgái ja vuordinbálkái vuosttas čuoggá mielde nohká golbma jagi fitnodahkii sirdima maŋŋá. Vuosttas ja nubbi čuokkis eai moge gáržžit bargi vuoigatvuođaid bargobiraslága §§ 14-2 ja 15-7 nuppi lađđasa vuođul.

Rievdaduvvon lágain geassemánu 17. b. 2005 nr. 62 (fámus ođđajagemánu 1. b. 2006 res. geassemánu 17. b. 2005 nr. 609 vuođul).