Ráđđehusa doaibmaplána sohkabealle- ja seksualitehta-máŋggabealatvuođa várás (2023-2026)

Sisdollui

Áŋgiruššan Norgga olggobealde

Mihtut:

  • Suddjet bonjuolbmuid vealaheami, oaguheami ja veahkaválddálašvuođa vuostá
  • Vuhtiiváldit bonjuolbmuid eallindiliid ja olmmošvuoigatvuođaid ovdánahttinovttasbarggus
  • Suddjet bonjuolbmuid ja fállat sidjiide vuođđobálvalusaid humaniteara roasuin
  • Siviilaservvodatorganisašuvnnain lea cuogga ja vejolašvuohta ovddidit fátmmasteami ja olmmošvuoigatvuođaid bonjuolbmuide

Doaibmabidju 44: Ráhkadit davviriikkalaš geaidnokártta, mainna vuosttildit lassáneaddji vuostehágu dásseárvvu ja bonjuolbmuid vuoigatvuođaid vuostá

Davviriikkaid dásseárvoministarat galget ovttas vuosttaldit dásseárvvu hedjoneami ja vuostehágu dan vuostá. Ráhkaduvvo davviriikkalaš geaidnokárta, maid Davviriikkalaš ministtarráđđi galgá čuovvulit davviriikkalaš dásseárvoovttasbarggu olis.

Doaibmabidju 45: Vuoruhit seksuála ja eatnánandearvvašvuođa ja -rivttiid buohkaide

Norga áigu ovttas eará riikkaiguin bargat sohkabeliid dásseárvvu hedjoneami vuostá ja dan ovdii ahte seksuála ja eatnánandearvvašvuohta ja -rievttit (SEDR, dárogillii seksuell og reproduktiv helse og rettigheter, SRHR) livčče buohkaid olámuttus. Ollislaš seksualitehtaoahpahus skuvllas ja skuvlavuogádaga olggobealde lea dehálaš oassin dás. Áŋgiruššan bonjuolbmuid ovdii galgá loktejuvvot olgoriikkabálvalusa ođđa bagadusa bokte SRHR barggus. Bonjuolbmot ja sin organisašuvnnat galget váldojuvvot mielde ovddidit SEDR riikkadásis ja multilaterála forumiin. Norga galgá maid leat mielde nanneme fátmmasteami bonjuolbmuid dárbbuid SEDR ja hiv dutkamis vuođđodearvvašvuođabálvalusas ja dearvvašvuođavuogádagain.

Doaibmabidju 46: Leat láidesteaddjin dasa ahte bonjuolbmuid dásseárvu ja olmmošvuoigatvuođat vuhtiiváldojuvvojit multilaterála organisašuvnnain

Norga áigu lihttudit eará riikkaiguin ja searvat relevánta ON-organisašuvnnaide, Máilmmibáŋkui ja globála foanddaide ja dan bokte láidestit dasa mo eanet vuogádatlaččat fátmmastit bonjuolbmuid go ON olis bargat guoddevašvuođaagendain ja geafivuođa vuosttaldemiin. Ovddiduvvo ja váldojuvvo atnui máhtolašvuođamateriála bonjuolbmuid vuhtiiváldimis áššáiguoskevaš forumiin. Bonjuolbmuid rievttit galget vuhtiiváldojuvvot ráđđehusa ođđa doaibmaplánas nissoniid rivttiid ja dásseárvvu birra olgoriikka- ja ovdánahttinpolitihkas, ja Norga galgá bargat bonjuolbmuid fátmmasteami ovdii dakkár organisašuvnnain go UN Women ja ON álbmotfoanda.

Doaibmabidju 47: Deattuhit gulahallama bonjuolbmuid ovddasteddjiiguin ja doarjut ruđalaččat sin organisašuvnnaid

Gulahallan ja ovttasbargu bonju aktivisttaiguin ja sin organisašuvnnaiguin iešguđet riikkain lea mávssolaš jos áigut lihkostuvvat bonjuolbmuid rivttiid ja fátmmasteami ovddidemiin. Norga dáhttu bonjuolbmuid jienaid gullot, ja koordinere áŋgiruššama riikkadásis ja riikkaidgaskasaš dásis ja gulahallá ja ovttasbargá áššis bonjuolbmuiguin. Norga galgá ruđalaččat doarjut Norgga, riikkaidgaskasaš ja báikkálaš lhbt+-organisašuvnnaid, ja nu nannet sin kapasitehta máhtolašvuođa ja vásihuslonohallama bokte.

Doaibmabidju 48: Vuoruhit ja joatkit áŋgiruššama bonjuolbmuid rivttiid ovddas Eurohpás EES-ruhtadeami bokte

Norga váikkuha EES-ruhtadeami bokte Eurohpá sosiála ja ekonomalaš dássemii. Siviila servvodaga doarjjafoanda lea bákkolaš buot vuostáiváldiriikkaide. Norga áigu vuoruhit ja joatkit áŋgiruššama bonjuolbmuid ovddas ođđa šiehtadallamiin EU ja vuostáiváldiriikkaiguin boahtte EES-ruhtadeami áigodaga várás 2024 maŋŋá.

Doaibmabidju 49: Váikkuhit dasa ahte bonjuolbmuid dárbu suddjemii ja vuođđobálvalusaide vuhtiiváldojuvvo humaniteara responssas

Norga addá norgalaš ja riikkaidgaskasaš humaniteara organisašuvnnaid bokte stuorra humaniteara doarjaga riikkaide, maidda roasut ja riiddut leat čuohcan. Gulahaladettiinis ja ovttasbarggadettiinis eará stáhtaiguin ja doarjjaaddiiguin, ON:in ja humaniteara organisašuvnnaiguin, áigu Norga bargat dan ovdii ahte bonjuolbmuid erenoamáš dárbbut suddjemii ja dearvvašvuođabálvalusaide vuhtiiváldojuvvošedje humaniteara barggus. Norga áigu bargat dan ala ahte bonjuolbmuid ja sin organisašuvnnaid buorebut fátmmastit humaniteara bargguid ovdánahttimis ja čađaheamis.