IDIL - logo
Govva: UNESCO

Norga lea aktiivvalaččat searvan riikkaidgaskasaš ovttasbargui álgoálbmotgielaid hárrái ja lea mielde logijagi stivrenjoavkku stivrras. Riikkadásis lea ásahuvvon ovttasbargoforum mas leat mielde Gielda- ja guovlodepartemeanta, Sámediggi ja guoskevaš fágabirrasat mat servet giellalogijagi bargui.

Ovttasbargoforumis leat dát oasseváldit 2024-2026:

  • Sámediggi
  • Gielda- ja guovlodepartemeanta
  • Máhttodepartemeanta
  • Språkrådet (Norgga giellaráđđi)
  • Sámi allaskuvla
  • Sámi AI Lab
  • Nuortta universitehta
  • Norgga árktalaš universitehta
  • Divvun ja Giellatekno (válljeba ovttas ovtta lahtu)
  • Noereh
  • Sámeráđđi

Ovttasbargoforum lea ráhkadan logijagi nationála doaibmaplána. Doaibmaplána galgá leat láidehussan barggus, man ulbmilin lea seailluhit, čalmmustahttit ja ovddidit sámegielaid Norggas. Ásahusat ja organisašuvnnat mat leat nationála ovttasbargoforumis, galget čuovvolit nationála doaibmaplána ja bargat dan ovdii ahte plána ulbmilat ollašuvvet.

Giellateknologiija
Norga lea válljen erenoamážit bargat álgoálbmotgielaid giellateknologiija ja goanstajierpmi ovddidemiin. Earret eará leat mii nammadan guokte olbmo Unesco riikkaidgaskasaš Digital Equality and Domains for Indigenous languages ad hoc-jovkui, erenoamážit bargat teknologiijain ja digitála čovdosiiguin mat sáhttet nannet álgoálbmotgielaid ja fuolahit ahte dát gielat váldojuvvojit vuhtii digitála ovdáneamis.

2025 čavčča ásahuvvui fierpmádat aktevrraide geat barget sámi goanstajirpmiin. Dán fierpmádaga ulbmil lea doaibmat arenan gos iešguđet aktevrrat sáhttet gaskkustit iežaset barggu sámi- ja álgoálbmotguoskevaš goanstajirpmiin, juogadit vásáhusaid ja digaštallat vejolašvuođaid ja hástalusaid sámi giellateknologiija ja goanstajierpmi oktavuođas.

Dáppe leat eanet dieđut:

Internasjonaale luhkiejaepie aalkoealmetji gïelide

Boelhke 2022-2032 lea EN:n generaalekrirrietjåanghkoe mieriedamme goh Internasjonaale luhkiejaepie aalkoealmetji gïelide (IDIL), maam EN:n ihkuve forume aalkoealmetji aamhtesidie juvnehtamme.

Nöörje eadtjohke råållam vaalteme dennie internasjonaale laavenjostosne aalkoealmetji gïeli bïjre jïh lea ståvroedåehkesne luhkiejaepiej. Nasjonaalen daltesisnie lea laavenjostoeforumem tseegkeme Tjïelte- jïh dajvedepartemeenten, Saemiedigkien jïh sjyöhtehke faagebyjresi gaskem mij galka luhkiejaepine barkedh.   

Meatan laavenjostoeforumesne boelhken 2024 – 2026:

  • Saemiedigkie
  • Tjïelte- jïh dajvedepartemeente
  • Maahtoedepartemeente
  • Gïeleraerie
  • Saemien jolleskuvle
  • Sámi AI Lab
  • Noerhte universiteete
  • Nöörjen arktihken universiteete
  • Divvun jïh Giellatekno (dah veeljieh akte lïhtsegem ektesne)
  • Noereh
  • Saemieraerie

Laavenjostoeforume lea nasjonaale luhkiejaepien dahkoesoejkesjem dorjeme. Dahkoesoejkesje galka mierievierhke barkose årrodh, man ulmie saemien gïelide Nöörjesne gorredidh, vuaptastehtedh jïh evtiedidh. Institusjovnh jïh organisasjovnh mah leah nasjonaale laavenjostemeforumen meatan gelkieh dam nasjonaale dahkoesoejkesjem fulkedh jïh barkedh guktie dahkoesoejkesjen ulmide jaksedh.

Gïeleteknologije

Nöörje lea veeljeme joekoen gïeleteknologijinie jïh dorjeldh jiermine (DJ) barkedh, aalkoealmetji gïelide. Gaskem jeatjah libie göökte tjirkijh nammoehtamme gïeh meatan årrodh Unesco:n internasjonaale ad hoc-dåehkesne Digital Equality and Domains for Indigenous languages, sjïere leavlojne teknologije jïh digitaale raerieh mah maehtieh aalkoealmetji gïelide nænnoestehtedh, jïh hoksedh daah gïelh meatan sjidtieh dennie digitaale evtiedimmesne.

Tjaktjen 2025 viermiem tseegkeme aktööride mah saemien DJ:ine berkieh. Daan viermien åssjele lea aktem sijjiem sjugniedidh gusnie ovmessie aktöörh maehtieh åehpiedehtedh maam dah darjoeh saemien jïh aalkoealmetji DJ:n sisnjeli, dååjrehtimmieh juekedh jïh nuepieh jïh haestemh digkiedidh saemien gïeleteknologijinie jïh dorjeldh jiermine.

Lohkh vielie daesnie:

Rijkajgasskasasj iemeálmmukgielaj lågevjahke

AN:a ållestjåhkanibme l mierredam ájggudahka 2022-2032 galggá liehket Rijkajgasskasasj iemeálmmukgielaj lågevjahke (IDIL) AN:a iemeálmmukvidjurij stuoves foruma oajvvadusá milta.

Vuodna l dåjmalasj rållav válldám rijkajgasskasasj lågevjage aktisasjbargon ja la lågevjage stivran. Nasjåvnålasj dásen la ásaduvvam aktisasjbarggoforum Suohkan- ja smáv bájkij departementa, Sámedikke ja guoskavasj fáhkabirrasij gaskan lågevjage hárráj.

Dá li aktisasjbarggoforuma sebrulattja 2024–2026:

  • Sámedigge
  • Suohkan- ja smáv bájkij departemænnta
  • Máhttodepartemænnta
  • Giellaráde
  • Sáme allaskåvllå
  • Sámi AI Lab
  • Nuortta universitiehtta
  • Vuona arktalasj universitiehtta
  • Divvun ja Giellatekno (válljiji aktan avtav sebrulattjav)
  • Noereh
  • Sámeráde

Aktisasjbarggoforum la nasjåvnålasj doajmmaplánav dahkam lågevjahkáj. Doajmmapládna galggá bargo birástahkan doajmmat, ja ulmme l sámegielajt bisodit, vuojnnusij buktet ja åvddånahttet Vuonan. Institusjåvnå ja organisasjåvnå ma li nasjåvnålasj aktisasjbarggoforumin galggi nasjåvnålasj doajmmaplánav tjuovvolit ja viehkken váj dan ulme ålliduvvi.

Giellateknologijja

Vuodna l vuorodam sierraláhkáj barggat iemeálmmukgielaj giellateknologijjajn ja dájddajiermijn (DJ). Duola dagu de lip válljim guokta sebrulattjajt Unesco rijkajgasskasasj ad hoc-juohkusij Digital Equality and Domains for Indigenous languages, mij sierraláhkáj galggá dættodit teknologijjav ja digitála tjoavddusijt ja bærrájgæhttjat dá giela sjaddi oassen digitála åvddånahttemis.

Tjavtjan 2025 ásaduváj værmádahka akterajda gudi sáme DJ:ajn barggi. Dán værmádagá ulmme l dahkat arienáv gånnå duot dát aktera bessi åvddånbuktet ietjasa bargov sáme ja iemeálmmuk DJ:ajn, vásádusájt juogadit ja dágástallat sáme giellateknologijja ja dájddajierme vejulasjvuodajt ja hásstalusájt.

Lågå ienep dáppe: