Sámepolitihka ovddasvástádusjuohku ja oktiiordnen
Artihkal | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 17.01.2022 | Gielda- ja guovlodepartemeanta
Gielda- ja guovlodepartemeanttas lea bajit dási ovddasvástádus oktiiordnet stáhta politihka, mii guoská Norgga sápmelaččaide, ja dat galgá ovddidit ollislašvuođa politihkkii, iešguđet surggiin ja hálddašandásiin.
Ollislaš sámepolitihkka eaktuda buori oktiiordnema iešguđet departemeanttaid gaskka. Guđege fágadepartemeanttas lea ovddasvástádus čuovvulit iežas sektorsurggiid sámepolitihka.
Gielda- ja guovlodepartemeanttas leat iešguđet rollar eará departemeanttaid ektui. Mii galgat:
- juohkit dieđuid sámepolitihkalaš ulbmiliin, maid ráđđehus ja Stuorradiggi leat mearridan
- čuovvut, ahte iešguđet departemeanttat čuovvulit sámepolitihkalaš ulbmiliid ja njuolggadusaid iežaset surggiid politihka hábmedettiin
- čohkket dieđuid sámepolitihkalaš doaimmaid juolludemiin
- veahkehit eará departemeanttaid, go dat čielggadit áššesurggiid, mat njuolga gusket sámi álbmogii
- bagadallat geatnegasvuođa birra ráđđádallat Sámedikkiin ja sámi berošteddjiiguin
Sámepolitihka bohtosat vuhttojit eanaš eará departemeanttaid ja Sámedikki barggu bokte. Iešguđet departemeanttain lea ovddasvástádus njuolggadusain, maiguin galget váldit vuhtii sámi álbmoga beroštumiid iežaset guovlluin. Sáhttá leat sáhká ráđđádallangeatnegasvuođas sámi áššiin, sámelágas, oahpahuslágas, riikkaidgaskasaš konvenšuvnnain ja boazodoallolágas. Departemeanttain lea maid ovddasvástádus doaimmain, mat leat olles álbmoga várás, muhto main soitet leat erenoamáš čuovvumušat sápmelaččaide. Dakkárat soitet leat davimus fylkkaid doaimmat, main leat erenoamáš čuovvumušat sámi álbmogii.
Sámediggi lea ráđđehusa ovddemuš premissaid doaimmaheaddji ja gulahallanguoibmi sámepolitihka ektui. Sámediggi lea maid váldán badjelasas hálddašanovddasvástádusa ja gaskaomiid muhtun surggiin.