Áigu ložžet njuolggadusaid bargonávccahemiid guovdu
Ođas | Almmustahtton: 22.12.2023 | Maŋimuš ođasmahttojuvvon: 20.02.2024 | Bargo- ja searvadahttindepartemeanta
Bargonávccaheamit geat barget olu sáhttet šaddat máksit oaju ruovttoluotta. Dál árvala ráđđehus geabbilet njuolggadusaid nu ahte bargonávccaheamit geat leat boahtime ruovttoluotta bargoeallimii eai galgga ruđalaččat vaháguvvat.
– Mun dáhtošin bargui nu oallugiid go vejolaš, ja ahte galgá leat gánnáhahtti bargat. Danne ložžet mii bargohárjehallama njuolggadusaid. Bargonávccaheamit geat juo barget veahá ja háliidit geahččalit eambbo bargat, eai galgga dárbbašit ballat ahte sii ožžot govttohis gáibádusa máksit oaju ruovttoluotta, ja nu gillát ruđalaččat. Dát lea oalát dan ulbmila mielde ahte sii geat sáhttet bargat, galget álkibut beassat sirdit oaju vuostáiváldimis bálkábargui, lohká bargo- ja searvadahttinministtar Tonje Brenna.
Olu bargonávccaheamit leat ovdal ferten ruovttoluotta máksit oaju maŋŋel go leat bargui álgán. Njuolggadusrievdadus galgá eastadit dán dáhpáhuvvamis. Rievdadeapmi guoská sidjiide geat leat nu gohčoduvvon bargogeahččaladdamis ja dinejit dan mađe ahte sáhttet oažžut gáibádusa máksit ruovttoluotta olles bargonávccahisvuođaoaju. Odne sáhttá njuolggadusaid mielde okte geahččalit bargui máhccama. Ráđđehus viiddida dál bargonávccahemiid vejolašvuođa máŋgga geardde geahččalit barggu almmá dárbbašit ruovttoluotta máksit oaju.
Máŋga dienasráji
Lea mearri das man olu bargonávccaheamit sáhttet dinet ovdal go oadju gessojuvvo ruovttoluotta. Jus dine eambbo go 0,4 G de unniduvvo bargonávccahisvuođaoadju. Gánnáha liikká bargat ain, muhto vissis bálkádietnasa rájes massá bargonávccahisvuođaoaju oalát. Sii geain lei alimus dienas, badjel 80 % das maid dinejedje ovdal bargonávccahisvuođa, ožžot dál viidát vejolašvuođa geahččalit fas bissovaččat bargagoahtit. Go dienaslassáneapmi lea allat danne go lea fas álgán bargui, dahje geahččaladdame dan, de eai galgga bargonávccaheamit máksit dan oaju ruovttoluotta maid leat ožžon ovdal go rasttidedje dienasráji.
– Mii fertet mieđihit árvvoštallat gávdno go buoridanmunni min otná vuogádagas, vai oččošeimmet eanebuid mielde. Ii oktage galgga ballat ahte manaha ruđa dan dihte go bargá. Bargu lea min deaŧaleamos reaidu sosiála erohusaid dássemii. Dan bokte olmmoš olaha eallinhálddašeami, dat lea ulbmillaš ja addá birgejumi alcces ja iežas bearrašii. Seammás lea min servodahkii deaŧalaš ahte nu eatnasat go vejolaš leat mielde ruhtadeame čálgoortnegiid mat bohtet midjiide buohkaide ávkin, lohká Brenna.
Fáktádieđut bargogeahččaleami ja dienasrájiid birra
Fáktádieđut bargogeahččaleami ja dienasrájiid birra
- Sáhttá doalahit ráddjejuvvon bargonávccahisvuođaoaju nu guhká go jahkásaš dienas ii leat badjel 80 proseantta dietnasis mii lei ovdal bargonávccahisvuođa. Jus dine eambbo, de ferte dábálaččat máksit bargonávccahisvuođaoaju ruovttoluotta.
- Bargogeahččaleapmi lea čuldojuvvon dás. Go dienaslassáneapmi boahtá bargogeahččaladdamis, de ii galgga bargonávccahisvuođaoadju gáibiduvvot ruovttoluotta.
- Bargogeahččaleapmi lea go bargonávccahis olbmos lea lassánan dienas 80-proseanttaráji badjelii barguimáhccama geahččaladdama olis. Dat gusto beroškeahttá das lihkostuvai go son máhccat bargui vai ii. Dienaslassáneamit mat eai gula barguimáhccamii, ovdamearkka dihte sesoŋŋabargu dahje bonusmávssut, eai lohkko bargogeahččaladdama njuolggadusaid vuollái.
- Otná njuolggadusat galget movttiidahttit bargonávccahisvuođa oaju vuostáiváldiid máhccat bargoeallimii.
- Ráđđehus áigu vel álkibun dahkat kombineret barggu ja bargonávccahisvuođaoaju, ja árvala danne álkidahttit ja buoridit guoskevaš njuolggadusaid.
- Gárvin dihte govttohis ruovttoluottamáksima gáibádusaid, erenoamážit bargonávccahemiin geat maŋŋel eahpelihkostuvvan bargogeahččaleami háliidit ođđasis geahččalit, árvaluvvo ahte ii galgga ráddjejuvvot man galle geardde sáhttá spiehkastit ruovttoluotta máksima njuolggadusas, nu guhká go lea sáhka bargogeahččaladdamis.
- Bargonávccahisvuođapenšuvdna almmolaš bargopenšuvdnaortnegin lea ásahuvvon álbmotoaju njuolggadusaid vuođul, ja árvalus gusto danne sihke álbmotoaju bargonávccahisvuođaodjui ja bargonávccahisvuođapenšuvdnii mii lea ásahuvvon láhkanannejuvvon almmolaš bargopenšuvdnaortnegiid olis.