Barget nannoseappot borramušbuvdasuorggi gilvodili ovdii

Dát sisdoallu lea eanet go 1 jagi boaris.

Ealáhusministtar Jan Christian Vestre ovdanbuvttii guokte molssaevttolaš evttohusa mo caggat eahpeáššálaš haddevealaheami dakkár gálvodoaimmaheddjiid beales, main lea mearkkašahtti márkanfápmu. Ealáhusministtar háliida maid addit Gilvogehččui nannosut doaibmanmuni.

Jan Christian Vestre
Næringsminister Jan Christian Vestre. Govva: Øyvinn Myge/NFD


– Sisaoastinhattiin lea stuorra mearkkašupmi borramušbuvdaráidduid gánneheapmái ja vejolašvuhtii gilvalit garrasit eará borramušbuvdaráidduid vuostá. Jos muhtun borramušbuvdaráiddut vuogádatlaččat ja guhkes áigodagas ožžot buoret eavttuid go earát, de dat bilida gilvvu ovdii. Mii fertet fal garvit dakkár dillái gártamis, mas oastit ožžot heajut fálaldaga ja stuorát hattiid, go mii lea dárbu, dadjá ealáhusministtar Jan Christian Vestre.

Ealáhusministtar almmuhii miessemánu 10. b. ahte bidjet johtui njeallje doaimma, maiguin buoridit borramušbuvdasuorggi gilvodili. Okta doaimmain lea geahčadit vejolašvuođaid muddet haddevealaheami. Duogážin lea, ahte sierralágan sisaoastinhattit sáhttet dahkat váddásabbon álggahit ođđa doaimmaid borramušbuvdamárkanis, ja dat sáhttá dihto eavttuid vuođul ráddjet dálá borramušbuvdaráidduid gaskasaš gilvvu.

Guokte sierra gielddusevttohusa

– Mii oaidnit, ahte dárbbašuvvojit ođđa njuolggadusat, mat addet Gilvogehččui vejolašvuođa beaktilit gozihit haddevealaheami, mii vahágahttá gilvaleami.  Danin evttohit dál guokte sierralágan molssaeavttu, maiguin gieldit haddevealaheami, nu mo Stuorradikki ovttajienalaččat mearridii, dadjá Vestre.

Ráđđehus sáddii odne gulaskuddamii guokte evttohusa mo gieldit haddevealaheami. Vuosttaš molssaeavttuin biehttalit dakkár gálvodoaimmaheddjiid, main lea mearkkašahtti márkanfápmu, vealaheames hattiid áššálaš ákkaid haga.

Nuppiin molssaeavttuin biehttalit haddevealaheami jos dat ráddje dahje addá vejolašvuođa ráddjet gilvvu. Dan evttohusa vuođul Gilvogeahčču sáhttá árvvoštallat máŋgga gálvodoaimmaheaddji (leverandevrra) šiehtadusaid oktan. Dan láhkai sáhttet gozihit njuolggadusaid beaktileappot go dálá dilis.

 

Sisdoallá dihto riskka

Eahpeáššálaš haddevealaheami gieldimis lea riskan, ahte gielddus sáhttá čuohcat haddevealaheapmái, mii ii vahágahte gilvvu, dahje dakkár haddevealaheapmái mii lea positiiva gilvui, ja mielddisbuktá oastiide vuolit hattiid.

– Mii fertet vuđolaččat ja buriin áiggiin bargat, nu ahte láhkaásahusain eai badján čuovvumušat, maid mii eat hálit, ovdamearkka dihte eat hálit geahnohuhttit insentiivvaid šiehtadallat buoret eavttuid, nu ahte gálvodoaimmaheaddjit eai šat nu mielas atte hálbbiduvvon hattiid. Danin lea mávssolaš, ahte mii beassat gullat buot buriid ákkaid sihke dákkár evttohusa bealis ja vuostá, dadjá ealáhusministtar.

Nannosut doaibmaváldi Gilvogehččui

Láhkaásahusevttohusaid lassin ovdanbuktui vejolašvuohta addit Gilvogehččui ođđa márkandutkanreaiddu. Dakkár reaiddu dárkilut čilgehus ja muddenevttohus gieđahallojuvvojit sierra gulaskuddannotáhtas maŋŋá, muhto dan hárrái sáhttet ovddidit gaskaboddasaš oaiviliid dál jo.

– Mii háliidit addit Gilvogehččui buoret reaiddu, mainna beaktileappot sáhttet caggat gilvalanhástalusaid borramušbuvdasuorggis, ja maiddái eará surggiin. Dat sáhttá maid buoridit gilvaleami, ja nu šaddá buoret gálvofálaldat buvddain ja oastit ožžot eanet gálvvu ruđa ovddas, dadjá Vestre.

Doaimmat borramušbuvdasuorggi buoret gilvaleami ovdii

Eahpeáššálaš haddevealaheapmi

Guokte evttohusa mo haddevealaheami sáhttá gieldit sáddejuvvo gulaskuddamii odne, gulaskuddanáigemearri lea juovlamánu 16. b. 2022. Ráđđehus buktá gaskaboddasaš máhcahaga Stuorradiggái ovdal 2022 loahpa.

Evttohus gieldit negatiiva servituhtaid

Golggotmánu 5. b. 2022 lei gulaskuddanáigemearri ráđđehusa evttohusas, man mielde gieldit negatiiva servituhtaid ja eksklusiiva láigošiehtadusaid, mat ráddjejit borramušgálvomárkana gilvvu. Ealáhus- ja guolástandepartemeanta árvvoštallá dál gulaskuddanvástádusaid ja mo viidáseappot bargat áššiin.

Sierra mearkagálvvuid ja vertikála integrašuvnna guorahallan

Ráđđehus áigu guorahallat makkár váikkuhusat vertikála integrašuvnnas ja ráidduid mearkagálvvuin lea gilvodillái, hattiide ja borramušbuvddaid gálvofálaldahkii. Ealáhus- ja guolástandepartemeanta lea álggahan barggu, ja fargga fállet guorahallanbarggu olggobeale doaibmiide fálaldatgilvvu bokte.

Gilvogeahču márkanguorahallanreaidu

Ealáhus- ja guolástandepartemeanta lea guorahallagoahtán dárbbašuvvogo  ođđa márkanguorahallanreaidu, ja makkár. Evttohus sáddejuvvo sierra gulaskuddamii dálvit.