6 Finanspostar og kapitalreknskapen

6.1 Finansinntekter og finansutgifter

Staten hadde i 1997 renteinntekter på 15 323 mill kroner og renteutgifter på 18 411 mill kroner. Rentene av lån til særlovselskap vart inntektsført for fyrste gongen i rekneskapsåret 1997 med 168 mill kroner. Frå 1996 til 1997 gjekk rentene av den innanlandske statsgjelda ned med 750 mill kroner, medan rentene av den utanlandske statsgjelda gjekk ned med 949 mill kroner.

Renteinntektene frå statsbankane minka med 3 746 mill kroner frå 1996 til 1997. Dette kjem for det meste av at renter frå Husbanken gjekk ned frå 7 042 mill kroner i 1996 til 3 749 mill kroner i 1997.

6.2 Statens balansekonto

I samsvar med det nye Økonomireglementet for staten og “Funksjonelle krav til økonomiforvaltningen i staten” har ein frå og med 1996 søkt i større grad å syne kapitalrekneskapspostar under dei einskilte departementa, jf St prp nr 74 (1996-97).

Statens balansekonto omfattar ikkje investeringar i t.d. bygging av vegar, flyplassar og sjukehus. Slike investeringar blir ført til utgift i det året aktiviteten går føre seg, og kjem derfor ikkje til uttrykk på balansekontoen. Investeringar i forretningsdrifta blir derimot aktiverte og kjem med på balansekontoen som fast kapital.

Balansen for Garantiinstituttet for eksportkreditt (GIEK), herunder tilgodehavende under moratorieavtalar m.m. og mellomverande med statskassen, har av ulike grunnar ikkje blitt tatt inn i statens balansekonto. Finansdepartementet arbeider med eit opplegg for å innarbeide dette i statsrekneskapen.

I 1997 var statens totale inntekter 509 109 mill kroner og dei totale utgiftene 536 085 mill kroner. Dette ga eit finansieringsunderskott på 26 976 mill kroner.

Finansieringsunderskottet i 1997 vart dekka ved at staten tok opp 16 384 mill kroner i nye lån og at kontantmidlene vart redusert med 10 592 mill kroner.

Totalt auka sum eignelutar med 77 620 mill kroner. Den største endringa fell på spesielle fond og forsikringar som auka med 71 699 mill kroner. Petroleumsfondet auka med 68 893 mill kroner. Fondet for statens varekrigsforsikring vart aktivert i statsrekneskapen for 1997 med 2 322 mill kroner. Fast kapital i forretningsverksemda auka med 8 424 mill kroner. Av dette fell 6 132 mill kroner på Statens direkte engasjement i petroleumsverksemda.

Statsgjelda gjekk ned med 8 673 mill kroner til 276 219 mill kroner. Den utanlandske statsgjelda gjekk ned med 21 257 mill kroner i 1997. Samstundes auka den innanlandske statsgjelda med 10 738 mill kroner til 137 035 mill kroner. Frå 1996 til 1997 auka deposita og avsetningar med om lag 3 994 mill kroner.

Overførte unytta løyvingar minka med 1 953 mill kroner frå 1996 til 1997.

6.3 Garantiar

Garantiane hadde ved utgangen av 1997 ei samla ramme på 74,4 mrd kroner og eit samla ansvar på 51,5 mrd kroner.

Samla utbetalingar var på 177,1 mill kroner i 1997.

Tabell 6.3 syner statens totale garantiansvar og garantiutbetalingar pr.31.12.97

6.4 Offentlege fond

Rekneskapen for 1997 omfattar 96 fond, mot 102 i 1996.

Det har i 1997 ikkje kome til nye fond. Med rekneskapen for 1997 fell desse fonda bort:

• Fondet for råvareprisutjevning

• Skattefordelingsfondet

Fonda har i 1997 hatt ei samla inntekt på 3 252 mill kroner og ei samla utgift på 3 378 mill kroner. Det gjev eit samla diftsunderskott på 126 mill kroner.

Av inntektene er 2 619 mill kroner løyvde over statsbudsjettet. Dei største løyvingane gjeld Fond for SND og fylkeskommunane med 1 589,4 mill kroner og Landbrukets utviklingsfond med 515,3 mill kroner.

Opptente renteinntektar og aksjeutbyte er 183,1 mill kroner. Dette svarer til 3,87 % av samla rentebærande fondskapital pr 31.12.97.

For fond med formålsbundne utlån er renta pr 31.12.97 4,5 % og 8 % p.a.

Inneståande i statskassa frå fond som er skipa med løyving over statsbudsjettet får ikkje rente. Landbrukets utviklingsfond og Utviklings-og investeringsfondet for reindrifta utgjer eit unntak. For desse fonda har Stortinget bestemt at inneståande i statskassa skal gje rente. Landbrukets utviklingsfond har i 1997 hatt ei renteinntekt på 49 mill kroner.

Det er i perioden overført 1 787 mill kroner til statskassa. Ymse tilskott på i alt 1 362 mill kroner er elles dei største utgiftene til fonda. Av dette utgjer tilskott frå Landbrukets utviklingsfond 561 mill kroner og tilskott til kommunar og fylkeskommunar frå fonda for lokal og regional næringsutvikling 284 mill kroner.

Avskrivingar på lån og tap på verdipapirer er 4,9 mill kroner. Dei samla eigedelane til fonda er pr. 31.12.97 bokførde med 6 471 mill kroner. Dette er ei nedgang på 365 mill kroner frå året før.

Av eigedelane står 3 498 mill kroner som innskott i statskassa, 1 505 mill kroner er lån til landbruket, 1 190 mill kroner er lån til private og 213 mill kroner er lån til kommunar, industri og anna verksemnd. Samla kapital i fonda pr 1.12.97 er 5 364 mill kroner. Andre kreditorar utgjer tilsaman 1 107 mill kroner.

General vinst-og tapskonto og balansekonto til fonda er tekne inn under bolken Offentlege fond i tillegget til denne meldinga.