2 Endringar i likningslova og meirverdiavgiftslova

2.1 Endringar i likningslova og meirverdiavgiftslova som følgje av omorganisering av Postverket

2.1.1 Innleiing og bakgrunn

Departementet gjer framlegg om endringar i lov av 13. juni 1980 nr 24 om ligningsforvaltning (ligningsloven) og i lov av 19. juni 1969 nr 66 om merverdiavgift. Bakgrunnen for framlegga er at Postverket ved lov av 22. desember 1996 nr 65 om statens postselskap blei omdanna frå ei forvaltningsverksemd til eit selskap som er eit eige rettssubjekt. Statens postselskap er både rettsleg og økonomisk skilt ut frå staten, og er følgjeleg ikkje eit offentleg organ. Likningslova § 6-13 og meirverdiavgiftslova § 50, som inneheld reglar om offentlege organ sin opplysningsplikt til likningsstyresmaktene om andre skattytare, gjeld derfor ikkje for Statens postselskap.

Departementet gjer på denne bakgrunn framlegg om å oppheve likningslova § 6-13 nr 2 bokstav d og meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d. Departementet gjer vidare framlegg om eit nytt siste punktum i likningslova § 6-4 nr 2 og i meirverdiavgiftslova § 48 første ledd, om opplysningsplikt for Statens postselskap og andre postoperatørar for pengesending ved verdibrev. Med postoperatør menes enhver som i ervervsvirksomhet formidler postsendinger, jf lov av 29. november 1996 nr 73 § 3 b om formidling av landsdekkende postsendinger (postloven).

Departementet gjer framlegg om at endringane trer i kraft straks, med verknad frå og med inntektsåret 1998.

2.1.2 Endringar i likningslova

Etter likningslova § 6-13 nr 1 har «offentlige myndigheter, innretninger mv og tjenestemenn» opplysningsplikt til likningsstyresmaktene om andre skattytare. Det er i likningslova § 6-13 nr 2 bokstav d ei særleg lovføresegn om Postverket si opplysningsplikt om postinkassasjon, pengesending ved posttilvising og pengesending ved verdibrev. Postverket blei som nemnt omdanna til eit eige selskap ved lov av 22. november 1996 nr 65, og er såleis ikkje lenger eit offentleg organ i likningslova § 6-13 sin forstand. Departementet visar mellom anna til at Statens postselskap rettsleg og økonomisk er skilt ut frå staten. På denne bakgrunn er likningslova § 6-13 nr 2 bokstav d om Postverket etter departementet sitt syn overflødig, og departementet gjer framlegg om at føresegna blir oppheva.

Det følgjer av likningslova § 6-13 nr 2 bokstav d at postvesenet etter krav frå likningsstyresmaktene pliktar å gi informasjon om postinkassasjon (som i dag er erstatta av betaling med innbetalingsblankettar) og om pengesending ved posttilvising. Postbanken BA er i dag rett organ for informasjon om betaling med innbetalingsblankett og om pengesending ved posttilvising. Postbanken BA har som alle andre bankar opplysningsplikt etter likningslova § 6-4 nr 2. Departementet meiner at opplysning om betaling med innbetalingsblankettar og pengesending ved posttilvising er omfatta av plikta etter denne lovføresegna. Departementet legg såleis til grunn at Postbanken BA etter gjeldande rett har opplysningsplikt med omsyn til betaling med innbetalingsblankettar og pengesending med posttilvising, og at oppheving av § 6-13 nr 2 bokstav d såleis ikkje får konsekvensar på dette punkt.

Det følgjer vidare av likningslova § 6-13 nr 2 bokstav d at postvesenet etter krav frå likningsstyresmaktene skal gi opplysningar om pengesending ved verdibrev. Framleis er det grunn til å ha ein slik regel i lova. Men pengesending ved verdibrev skjer i dag gjennom Statens postselskap, og likningsstyresmaktene kan derfor som nemnt ovanfor ikkje lenger nytte § 6-13 nr 2 bokstav d som heimel for opplysningar om pengesending ved verdibrev. Etter departementet sitt syn kan heller ikkje likningslova § 4-10 nyttast som heimel for eit slikt krav om opplysningar om tredjemenn.

Etter departementet si oppfatning kan derimot likningslova § 6-15 om kontrollundersøking i utgangspunktet nyttast når likningsstyresmaktene ønskjer opplysningar om pengesending ved verdibrev. Det er likevel uheldig om likningsstyresmaktene må basere seg berre på § 6-15 i denne samanhengen.

På denne bakgrunn meiner departementet at likningsstyresmaktene bør få ein ny og klar heimel for sine krav om opplysningar frå Statens postselskap og andre postoperatørar om pengesending ved verdibrev. Departementet gjer derfor framlegg om ein særleg heimel for dette i likningslova § 6-4 nr 2 nytt siste punktum. Statens postselskap og andre postoperatørar vil då ha plikt etter likningslova § 6-1 til å innrette si rekneskapsføring slik at forholdet kan kontrollerast.

På denne bakgrunn gjer departementet framlegg om at likningslova § 6-13 nr 2 bokstav d blir oppheva. Departementet gjer vidare framlegg om at opplysningsplikt til likningsstyresmaktene for Statens postselskap og andre postoperatører om pengesending ved verdibrev får ein særleg heimel i likningslova § 6-4 nr 2 nytt siste punktum. Departementet gjer framlegg om at lovendringa trer i kraft straks, med verknad frå og med inntektsåret 1998. Departementet viser til utkast til endring i likningslova § 6-4.

2.1.3 Endringar i meirverdiavgiftslova

Etter meirverdiavgiftslova § 50 andre ledd har « offentlige myndigheter, innretninger mv og tjenestemenn»opplysningsplikt til avgiftsstyresmaktene. Likeins likningslova § 6-13, er det i meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d ei særleg lovføresegn om postverket si opplysningsplikt om postinkassasjon, pengesending ved posttilvising og pengesending ved verdibrev. Av same omsyn som omtala ovanfor, meiner departementet at Statens postselskap etter omdanninga heller ikkje er omfatta av meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d. På denne bakgrunn er også meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d etter departementet sitt syn overflødig, og ein gjer framlegg om at lovføresegna blir oppheva.

Det følgjer av meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d at postverket etter krav frå avgiftsstyresmaktene pliktar å gi informasjon om postinkassasjon (som i dag er erstatta av betaling med innbetalingsblankettar) og om pengesending ved posttilvising. Som nemnt ovanfor er Postbanken BA rett organ for informasjon om betaling med innbetalingsblankett og om pengesending ved posttilvising. Postbanken BA har som alle andre bankar opplysningsplikt til avgiftsstyresmaktene etter meirverdiavgiftslova § 48. Departementet meiner at opplysningsplikt om betaling med innbetalingsblankettar og pengesending ved posttilvising er omfatta av plikta etter denne lovføresegna. Departementet legg såleis til grunn at Postbanken BA etter gjeldande rett har opplysningsplikt for betaling med innbetalingsblankettar og pengesending med posttilvising, og at opphevinga av § 50 tredje ledd bokstav d ikkje får konsekvensar på dette punkt.

Det følgjer vidare av meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d at Postverket etter krav fra avgiftsstyresmaktene skal gi opplysningar om pengesending ved verdibrev. Pengesending ved verdibrev skjer som nemnt gjennom Statens postselskap, og avgiftstyresmaktene kan derfor etter omdanninga ikkje lenger nytte meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d som heimel for opplysningar om pengesending ved verdibrev. Sjølv om Postverket er omdanna, vil behovet for myndigheitene til å hente inn opplysningar om pengesending ved verdibrev vere det same. Departementet ønskjer derfor å vidareføre lovføresegna om høve til å gjere dette. Etter departementet si oppfatning vil det vere i samsvar med meirverdiavgiftslova sitt system at ein har ein egen heimel med dette innhald. Departementet legg i denne samanheng vekt på at Statens postselskap sit inne med opplysningar om ei stor mengde personar, selskap og innretningar.

Departementet gjer på denne bakgrunn framlegg om at ein særleg heimel for avgiftsstyresmaktene sine krav om opplysningar frå Statens postselskap og andre postoperatørar om pengesending ved verdibrev blir teke inn i meirverdiavgiftslova § 48 første ledd nytt siste punktum. På denne bakgrunn gjer departementet framlegg om at meirverdiavgiftslova § 50 tredje ledd bokstav d blir oppheva. Departementet gjer framlegg om at lovendringa trer i kraft straks. Ein viser til utkast til endring i meirverdiavgiftslova § 48.

2.2 Endring i meirverdiavgiftslova § 35

Meirverdiavgiftslova § 35 første ledd bokstav a nytter omgrepet «postgiro». Som ei følgje av samordninga mellom Postbanken BA og forretnings- og sparebankane, blir det no nytta ein felles giroblankett merka «giro». Overfor kunden blir det ikkje skilt mellom postgiro og bankgiro. Det er ut frå dette ikkje lenger hensiktsmessig å skilje mellom betaling over post- og bankgiro i lovverket.

Innbetaling over giro til Postbanken BA vil etter dette vere omfatta av meirverdiavgiftslova § 35 første ledd bokstav c, og føresegna i bokstav a vil vere overflødig.

På denne bakgrunn gjer departementet framlegg om at meirverdiavgiftslova § 35 første ledd bokstav a blir oppheva, slik at noværande bokstav b og c blir nye bokstavar a og b. Departementet gjer framlegg om at lovendringa trer i kraft straks. Ein viser til utkast til endring i meirverdiavgiftslova § 35.