5 Treprosentregelen i fritaksmetoden anvend på utdeling frå deltakarlikna selskap – frådrag for skatt berekna ved nettolikninga

5.1 Innleiing og samandrag

Treprosentregelen inneber at tre prosent av visse inntekter som er fritekne for skatt under fritaksmetoden, likevel tas til inntekt. Inntektsføringa inneber ein sjablongmessig reversering av frådrag for kostnader knytt til ervervet av dei fritekne inntektene.

Frå 1. januar 2012 gjeld inntektsføring etter treprosentregelen ved utdeling frå deltakarlikna selskap, dvs. selskap kor overskotet vert skattlagd hos deltakarane etter ein nettolikningsmetode og ikkje hos selskapet sjølv. Ved fastsettinga av berekningsgrunnlaget for inntektsføringa av utdelingar frå slike selskap, skal det gjerast eit frådrag som tilsvarar skatten på overskotsandelen som selskapsdeltakaren er ilikna ved nettolikninga. Ei slik fortolking fremjar skattemessig likebehandling mellom utdeling frå deltakarlikna selskap og utbytte frå aksjeselskap. Finansdepartementet foreslår her at denne fortolkinga vert presisert i lovteksten.

5.2 Nærare om forslaget

Etter fritaksmetoden er utbytte frå aksjeselskap mv. og utdelingar frå deltakarlikna selskap på visse vilkår friteke for skatt når mottakar sjølv er eit selskap. For aksjeutbytte går dette fram av skattelova § 2-38, mens for utdelingar frå deltakarlikna selskap fyljer dette av at kapittel 10 i skattelova ikkje har nokon heimel for å skattleggje utdelingar til deltakarar som er selskap.

Mottakarselskapet kan likevel ha rett til frådrag etter skattelova § 6-24 for kostnader knyte til aksjane/eigardelane som fell inn under fritaket. Dette inneber at skattytar har frådragsrett for kostnader knyte til erverv av skattefrie inntekter. Formålet bak treprosentregelen er å reversere denne frådragsretten etter ein sjablong som inneber at tre prosent av skattefrie inntekter i form av utbytte/utdeling, likevel skal førast til inntekt.

Opphavleg var det berre utbytte frå aksjeselskap som vart ført til inntekt etter treprosentregelen. For å skape større grad av konsistens i skattlegginga av inntekt frå dei ulike selskapsformene, vart regelen frå 1. januar 2012 utvida til å omfatte utdeling frå deltakarlikna selskap. Sjå nærare omtale i Prop. 1 LS (2011-2012) kapittel 14.3.2.

For deltakarlikna selskap er det deltakarane som blir skattlagde for kvar sin del av opptent overskot i selskapet, jf. nettolikningsprinsippet. Inntektsføring etter treprosentregelen hos deltakarene ved utdeling kjem i tillegg til dette. Av di slike selskap, i motsetnad til aksjeselskap, ikkje sjølve betalar overskotsskatten, vil utdelingar til deltakarane normalt også inkludere den delen av selskapsoverskotet som svarar til overskotsskatten som dei er ilikna. Denne delen av utdelingane skal ikkje inngå i inntektsføringa etter treprosentregelen. Løysinga er i samsvar med at det ved utdeling av aksjeutbytte berre er disponibelt overskot etter selskapsskatt som kan delast ut og gi grunnlag for inntektsføring etter treprosentregelen. Formålet om konsistens i behandlinga av aksjeutbytte og utdelingar frå deltakarlikna selskap, taler for at det så langt mogeleg bør vere same berekningsgrunnlag også for føring av inntekt etter treprosentregelen ved dei to formane for utdeling.

Departementet legg såleis til grunn at det skal gjerast eit frådrag ved utdelinga som tilsvarer overskotsskatten på selskapsdeltakaren sin del av det skattepliktige overskotet i selskapet. Ein finn det formålstenleg å presisere dette i § 2-38 sjette ledd bokstav a og foreslår at frådraget bereknast på same måte som tilsvarande frådrag ved skattlegging av utdeling til personlege deltakarar, jf. skattelova § 10-42 tredje ledd bokstav a.

Ein viser til forslag til presisering i andre punktum og nytt tredje punktum i skattelova § 2-38 sjette ledd bokstav a.

5.3 Økonomiske og administrative følgjer samt ikraftsetjing

Presiseringa er i samsvar med gjeldande fortolking av regelen og vil såleis ikkje ha administrative eller økonomiske følgjer. Departementet foreslår at endringa får verknad frå og med inntektsåret 2012.