Svar på spm. nr. 812 fra representant Per Olaf Lundteigen

Eg viser til brev av 27. mars 2015 frå Stortingets president med spørsmål frå stortingsrepresentant Per Olaf Lundteigen.

Spørsmål:
Den svenske allmennkringkastaren SVT har nyleg publisert ein artikkel med tilhøyrande tv-innslag som viser korleis verdien av det svenske rentefrådraget er fordelt mellom ulike hushald fordelt på inntektsgrupper. Tala viser at 85 pst. av verdien av frådraget går til den halvparten med høgast inntekt. Kan statsråden leggja fram ei oversikt over korleis verdien av det uavgrensa frådraget for renteutgifter er fordelt mellom norske hushald der hushalda er gruppert på i) inntektsdesimalar og ii) fylke?

Grunngjeving:
Peikar til SVT-artikkelen «Rika får mest av statens 30 miljarder i ränteavdrag» er å finna her: http://www.svt.se/nyheter/ekonomi/rika-far-mest-av-statens-30-miljarder-i-ranteavdrag

Svar:
I det norske skattesystemet er det to inntektsskattegrunnlag for personar, alminneleg inntekt og personinntekt. Mens personinntekt er eit bruttoinntektsgrunnlag utan frådrag, er alminneleg inntekt er eit nettoskattegrunnlag som i prinsippet skal vere den same som den faktiske økonomiske nettoinntekta til den enkelte etter at ein har trekt frå alle utgiftar til inntektenes erverv. Renteutgifter er en sentral utgift for erverv av kapitalinntekter og må difor komme til frådrag. Til dømes må det være slik at alle reelle kostnader knytt til investeringar i personlig næringsverksemd, inkludert rentekostnader ved gjeldsfinansiering av investeringane, må kome til frådrag for å få eit riktig skattegrunnlag.

Grunngjevinga for rentefrådraget er altså ikkje å gi støtte til gjeldsfinansiert kjøp av bustad, andre kapitalobjekt eller forbruk, men å skape symmetri mellom inntekter og utgifter meir generelt. I dag er det likevel ein asymmetri i skattlegginga av bustader ved at dei reelle kapitalinntektene frå eigen bustad ikkje skattleggjas.

Det er difor naturleg at personar som eig mykje kapital også har høgare kostnader knytt til kapitalen dei eig enn personar som eig lite kapital. Sidan kapital er relativt skeivt fordelt i befolkninga, er det også naturleg at kapitalutgiftene er skeivt fordelt. Ein kan difor ikkje sjå isolert på fordelinga av renteutgiftene utan samtidig sjå på fordelinga av kapitalinntektene og skatten som betales på netto kapitalinntekter.

Tabell 1 viser fordelinga av renteutgifter og berekna skatteverdi av rentefrådraget for befolkninga fordelt på desiler. Befolkninga er fordelt etter ekvivalent inntekt kor det er korrigert for stordriftsfordelar og forsørgjeransvar i hushalda (dvs. per forbrukseining). Tabell 2 viser gjennomsnittleg renteutgift og berekna skatteverdi av rentefrådraget per person fordelt på fylka. Det vil være avvik mellom gjennomsnitta i tabellane ettersom tabell 1 er basert på gjennomsnitt for hushalda (per forbrukseining) mens tabell 2 er basert på gjennomsnitt for personar.

Tabell 1 Renteutgifter etter desiler fordelt etter inntekt etter skatt per forbrukseining. 2013. Kroner

	Samla renteutgifter i   mill. kroner	Gjennomsnitt per hushald	Gjennomsnittleg   berekna skatteverdi1
Desil   1	2 082	8 900	2 400
Desil   2	2 936	12 500	3 400
Desil   3	4 962	21 100	5 700
Desil   4	7 402	31 500	8 500
Desil   5	9 587	40 800	11 000
Desil   6	11 619	49 500	13 400
Desil   7	13 379	56 900	15 400
Desil   8	15 185	64 600	17 500
Desil   9	17 582	74 800	20 200
Desil   10	23 846	101 500	27 400
I   alt	108 578	46 200	12 500

1. Berekna som 27 pst. av renteutgifta. Talet kan overdrive den reelle skatteverdien da ein del hushald ikkje betaler skatt på alminneleg inntekt.

Kjelde: Finansdepartementet og Statistisk sentralbyrå, Inntektsstatistikk for hushald 2013.

Tabell 2 Renteutgifter fordelt på fylke. Gjennomsnitt per person 17 år og eldre for 2013. Kroner

	Renteutgift	Berekna skatteverdi1
01 Østfold	24 800	6 700
02 Akershus	30 800	8 300
03 Oslo	30 900	8 300
04 Hedmark	22 800	6 200
05 Oppland	21 800	5 900
06 Buskerud	25 400	6 900
07 Vestfold	27 000	7 300
08 Telemark	23 300	6 300
09 Aust-Agder	25 700	6 900
10 Vest-Agder	26 700	7 200
11 Rogaland	30 700	8 300
12 Hordaland	26 900	7 300
14 Sogn og Fjordane	20 100	5 400
15 Møre og Romsdal	24 500	6 600
16 Sør-Trøndelag	26 300	7 100
17 Nord-Trøndelag	23 800	6 400
18 Nordland	24 400	6 600
19 Troms Romsa	24 800	6 700
20 Finnmark Finnmárku	24 300	6 600

1. Berekna som 27 pst. av renteutgifta. Talet kan overdrive den reelle skatteverdien da ein del personer ikkje betaler skatt på alminneleg inntekt.

Kjelde: Finansdepartementet og Statistisk sentralbyrå, tal frå sjølvmeldinga for 2013.

Med helsing
Siv Jensen