7 Eksporten av forsvarsmateriell frå Noreg i 1999

Denne årlege oversikta over eksporten av forsvarsmateriell er basert på innrapporterte sal av varer, teknologi og tenester nemde i Utanriksdepartementets kontroll-liste I. Det er ikkje teke med opplysningar om mellombels utførsle av varer i norsk eige for reparasjon eller demonstrasjon, eller om verdien av varer som vert returnerte til utanlandsk eigar etter reparasjon i Noreg. Verdien av dei utførte produkta kjem fram i dei kvartalsvise rapportane frå eksportbedriftene til Utanriksdepartementet. Verdiane i desse rapportane kan avvike frå verdiane på lisensane, m.a. fordi lisensane kan vere gyldige for eit lengre tidsrom enn eit kvartal, eller ikkje vert nytta fullt ut.

Eksporten av forsvarsmateriell og tenester er framstilt i sju tabellar:

Tabell 7.1; oversyn over land som har motteke forsvarsmateriell frå Noreg etter varegruppene i liste I

Tabell 7.2; eksport av forsvarsmateriell fordelt på varegruppene i liste I

Tabell 7.3; eksport av forsvarsmateriell fordelt på land

Tabell 7.4; utførte tenester knytte til liste I

Tabell 7.5; utførte reparasjonar i Noreg av forsvarsmateriell for utanlandsk oppdragsgjevar

Tabell 7.6; eksport av forsvarsmateriell fordelt på regionar

Tabell 7.7; samanlikning av eksporten i åra 1996-99

Den samla eksporten av forsvarsmateriell i 1999 var om lag 1,3 milliardar kroner. Dei seinaste åra har verdien vore vel 1,1 milliardar.

NATO-landa og dei nordiske landa er dei største mottakarane av forsvarsmateriell frå Noreg, med om lag 75 prosent. Kategori A-materiell (våpen og ammunisjon) vert i hovudsak levert til NATO-allierte og nordiske land. I tillegg har Australia, Brasil, Chile, Irland, Japan, Latvia, New Zealand, Singapore, Sveits, Sør-Korea og Thailand teke imot A-materiell. NATO-landa og dei nordiske landa var også dei største mottakarane av kategori B-materiell (anna militært materiell) i 1999. I tillegg er slikt materiell levert til Argentina, Austerrike, Bulgaria, Dei sameinte arabiske emirata, Egypt, Litauen, Oman, Saudi-Arabia og Taiwan. Det er òg levert noko materiell til FN-styrkar.

Merknader til tabellane

Tabell 7.1 syner dei landa som har motteke forsvarsmateriell frå Noreg, fordelt på varegruppene i liste I.

Tabell 7.2 syner eksport av forsvarsmateriell fordelt på varegruppene i liste I. Som i åra 1996-1998 var størsteparten av eksporten delar og komponentar, deretter ammunisjon, sprengstoff og elektronisk utstyr. Utstyr med sjølvstendig funksjon utgjorde en særs liten del av det totale omfanget.

Tabell 7.3 syner eksport av kategori A- og B-materiell fordelt på land. Sverige og Sambandstatane var største mottakarar i 1999. Ein auke på om lag 165 millionar i høve til tala for 1998 kan forklårast med auka eksport til Sverige og med nokre større einskild-leveransar. Delar og komponentar representerer største delen av eksporten.

Tabell 7.4 syner tenester knytt til forsvarsmateriell for utanlandske oppdragsgjevarar. Sverige var største kjøpar av tenester, følgd av Tyskland og Finland. Tilsaman var desse landa største kjøpare med ca. 85 %.

Tabell 7.5 syner utførte reparasjonar i Noreg av forsvarsmateriell for utanlandsk oppdragsgjevar. Sverige var òg største kjøpar av reparasjonar i Noreg, fylgd av Sambandsstatane, Finland, Frankrike og Nederland. Tilsaman utgjorde desse landa ca. 80%.

Som det går fram av regionoversikta i tabell 7.6, gjekk tre firedelar av eksporten til NATO-land og nordiske land. Det relativt høge talet på B-materiell til Afrika skuldast ein leveranse av sambandsutstyr til Egypt. Mønsteret for hovudmottakarar er ikkje vesentleg endra i høve til tidlegare år.

Tabell 7.7 syner den totale verdien av eksporten i åra 1996-1999, fordelt på kategori A- og B-materiell, tenester, samt reparasjonar utført i Noreg for utanlandske oppdragsgjevarar. Som det går fram, auka eksportverdien av kategori A-materiell frå 1996 til 1999 med omlag 60 millionar kroner, mens auken i forhold til 1998 var om lag 100 millionar. Eksporten av kategori B-materiell auka med vel 180 millionar kroner frå 1996 til 1999. I denne perioden var det variasjonar i eksporten av B-materiell. Auken frå 1996 til 1997 var om lag 180 millionar, og frå 1997 til 1998 fall eksporten av B-materiell med om lag 80 millionar. Eksporten i 1999 var om lag den same som i 1997.

Verdien på utførte tenester auka frå 1996 til 1998 med om lag 26 millionar, men frå 1998 til 1999 fall den igjen med om lag 25 millionar.

Ein hadde ikkje tal for utførte reparasjonar i 1996, men frå 1997 til 1999 auka verdien med om lag 30 millionar.

Totalt sett har mønsteret i eksporten av forsvarsmateriell frå Noreg i åra 1996-1999 ikkje endra seg vesentleg.

32 bedrifter rapporterte om eksport av forsvarmateriell i 1999. I åra 1996-1998 har mellom 25 og 33 bedrifter rapportert om slik eksport kvart år.

Oversyn over bedrifter som har rapportert om eksport av forsvarsmateriell (kategori A- og B-materiell) i 1999:

AME AS

ARC AS

Bakelittfabrikken AS

Bandak AS

Det norske Veritas AS

Dyno Industrier ASA, Defence Products (nå Dyno ASA)

Dynoplast Stjørdal (nå Polimoon AS)

Ericsson Radar AS

Exide Sønnak AS

Hägglunds Moelv AS

Kongsberg Defence and Aerospace AS

Kongsberg Ericsson Communications ANS

Kongsberg Norcontrol Systems AS

Kongsberg Protech AS

Kongsberg Simrad AS

Krico Norway AS

Kværner Eureka AS

Nammo Raufoss AS

Natech AS

Nera AS

Propartner AS

A/S Scan Matric

Scana Electronics AS

Simrad Optronics ASA

Sonec Kongsberg AS

Thomson-CSF Norcom AS

Thomson-CSF Nortech AS

Ticon Composites AS

Trelleborg Viking AS

Vinghøgs Mek. Verksted AS

Volvo Aero Norge AS

Våpensmia AS